«جُستارهای زبانی و ادبی»، مجموعه چهل‌وپنج مقاله صالح‌محمّد خلیق در گستره‌های زبان و ادبیّات است که در تابستان ۱۴۰۱ هجری خورشیدی از سوی انجمن نویسندگان بلخ با طرح روی جلد توسّط استاد ژکفر حسینی و برگ‌آرایی فرامرز برزین، در ۲۵۰ صفحه به قطع وزیری با شمار‌گان پنج‌صد نسخه در بلخ به هم‌کاری مالی استاد محمّداسحاق ثنا به چاپ رسیده است.
در این اثر، در گستره زبان به موضوع‌هایی چون نیاز به یگانگی روش املای زبان فارسی دری در افغانستان، فراز و فرود زبان فارسی دری در کشورهای فارسی‌زبان، نقش سازمان‌های سیاسی و انجمن‌های فرهنگی در باروری و گسترش زبان، نکته‌هایی پیرامون هم‌پیوندی زبان فارسی دری با زبان روسی، روش‌های ساختن واژه‌های نو در زبان فارسی دری و غیره؛ و در گستره ادبیّات به موضوع‌هایی چون جای‌گاه تحمیدیّه در ادبیّات فارسی دری، تأکید بر چندینه‌گرایی در ادبیّات فارسی دری، بررسی ادبیّات مقاومت، نقش ادبیّات در تقویّه حسّ ملّی، چیستی شعر آیینی و جای‌گاه آن در ادبیّات فارسی دری و غیره پرداخته شده است و به همین‌گونه موضوع‌های خاصّ زبانی و ادبی در آثار مولانا جلال‌الدّین محمّد بلخی، علّامه اقبال لاهوری، استاد ابوالخیر خیری، استاد محمّدامین متین اندخویی، عبدالصّمد نقش‌بندی، زلمی باباکوهی، یحیای جواهری، تهماسبی خراسانی و هدیه ارمغان به بررسی گرفته شده اند و آثاری از مولانا مشرب نمنگانی، ندیم بلخی، داداجان عابدوف، اسدالله حارس، دکتر سیّداکرام‌الدّین حصاریان، محمّدصادق عصیان، عبدالوهّاب مجیر، محمّدزمان شکیب، دکتر نورمحمّد نورنیا، تهماسبی خراسانی، محمّدصابر رضایی، نثار شهریور، محمّدزمان فیروز، حسین قهرمان، اسحاق ثاقبی، نفیسه خوش‌نصیب، ژکفر حسینی، سویتا رحمانی، عبدالواحد عاطف کابلیان، نسیمه صدف خواجه‌زاده و قیام‌الدّین قاطع معرفی شده اند.
این کتاب با فهرست‌های الف‌بایی منابع و نام‌های کسان و جای‌ها به پایان می‌رسد.