فرج بعد از شدت (به عربی: الفرج بعد الشدة) و (به انگلیسی: Relief after Grief) کتابی به زبان عربی نوشته قاضی ابوعلی مُحَسَّن بن علی تنوخی در قرن چهارم هجری است.
حکایت‌های این کتاب برای بسیاری نویسندگان و شعرا و اهل ذوق که بعد این قرن زندگی کرده‌اند، مایه الهام بوده و بسیاری در آثار خود حکایات آن را نقل به مضمون کرده‌اند. مطابق شرح مثنوی استاد فروزانفر، از بزرگانی که به شدت وامدار این کتاب بوده یکی مولانا جلال‌الدین محمد بلخی است که به کرات حکایت‌های ساده این کتاب را نقل کرده و با شیوه منحصربه‌فرد خود تأویل کرده‌است.
این کتاب برای اولین بار توسط محمد عوفی به فارسی ترجمه شده که از آن ترجمه اثری در دست نیست مگر حکایاتی که وی از این کتاب در جوامع الحکایات نقل کرده‌است. ترجمه بعدی فارسی آن به قلم حسین ابن اسعد دهستانی در قرن هفتم انجام شد که وی اشعاری فارسی نیز بدان افزوده است.
همان‌گونه که از عنوان کتاب برمی‌آید، فرج بعد از شدت، مشتمل بر داستان‌هایی از انسان‌های گرفتار است که هریک به نوعی نجات یافته و به راحتی رسیده‌اند. هدف نویسنده ذکر تأثیر رفتار انسانی و اخلاقی قهرمانان داستان‌هایش در رهایی آن‌ها از مشکلات است. این کتاب توسط انتشارات پیکان و با تصحیح اسماعیل حاکمی والا در سال ۱۳۸۴ به چاپ رسیده است.
برخی حکایات این کتاب در مجموعه تلویزیونی هشت‌بهشت به فیلم درآمده‌اند.