تاریخ تحول و ارزش فرهنگ یک ملت را تنها در زندگی و آثار شخصیت‌های فرهنگی‌اش می‌توان برآورد کرد. در این کتاب خاطرات و تفکرات انور خامه‌ای درباره چهار شخصیت فرهنگی دوران اخیر شرح داده شده است. این چهار تن گرچه از جهات گوناگونی با هم تفاوت داشتند؛ ولی از چند نظر میان آنها شباهت چشمگیری وجود داشت. مهم‌ترین شباهت و یکسانی آنها این بود که هرکدام از آنها در یک قلمرو از فرهنگ ما پیشگام جنبش و روند نویی بودند که گرچه در آغاز با دشواری‌ها و در بعضی موارد با مخالفت‌ها و کارشکنی‌های فراوانی مواجه شد. این چهارتن عبارتند از: نیما یوشیج، صادق هدایت، عبدالحسین نوشین، ذبیح بهروز.