«مرتضی ثاقب فر» مترجم، جامعه شناس، ایرانشناس، تاریخدان و شاهنامه پژوه، در 9 امرداد 1321 در تهران زاده شد و 11 دی 1391 چشم از جهان فروبست. وی دارای مدرک کارشناسی ارشد از دانشگاه سوربن فرانسه و یکی از مترجمان پرکار در حوزه ایرانشناسی بود. بیشتر ترجمههای ثاقبفر در زمینه تاریخ هخامنشی است و شماری از منابع و مراجع اصلی در زمینه هخامنشیپژوهی به دست او به فارسی ترجمه شد. ضمن اینکه با سبکی خاص خود و با شیوه دقیق به ترجمه این آثار پرداخت. او با توجه به مؤلف بودن خودش در زمینه ایرانشناسی، هرجا که نوشتار اصلی را دچار خطا و یا بی انصافی میدید، در پاورقی یا مقدمه ایرادات را به خواننده تذکر میداد. او به عنوان عضو هیئت علمی کنگره بینالمللی هزاره شاهنامه برگزیده شده بود.
از وی تاکنون بیش از ۱۰۰ جلد کتاب، تألیف و ترجمه، منتشر شدهاست که اکثر آنها جزو کتابهای مرجع در حوزه جامعهشناسی و تاریخ و فرهنگ ایران به شمار میآیند. «شاهنامه و فردوسی و فلسفه تاریخ ایران» و «بنبستهای جامعهشناسی» از نوشتههای ایشان است و از ترجمههای ثاقبفر میتوان به «یونانیان و بربرها» امیرمهدی بدیع، مجلدات «تاریخ کمبریج» مجموعه ۱۴ جلدی «تاریخ هخامنشیان» دانشگاه خرونینگن هلند و «اخلاق پروتستانی و روح سرمایهداری» ماکس وبر اشاره کرد.
فهرست کتاب:
آنکه زندگی اش تراژدی بود و مرگش نیز
روشنفکری روشن اندیش
یکی داستان پر آب چشم
جامعه و دین ایرانیان و یونانیان باستان
پیوست 1
فرهیخته ای فروتن و ایرانی مانده های جهانی شده
در سوگ استاد مرتضی ثاقب فر
به یاد فرزانه ی فروتن روزگار ما
پیوست 2
کتابشناسی استاد زنده یاد مرتضی ثاقب فر
پیوست 3
عکس نامه