بخشی از متـنِ ایـن تـحقیـق :

1-1) مقدمه

مسجد کانون تجلی هویت معنوی مسلمانان و فضای انس و الفت با معبود آفریننده جهانی بر پایه حکمت و نظم و وحدت، از صدر اسلام تا کنون مهم¬ترین عنصر شهری و معماری و کانون تبلور عالی¬ترین اشکال برآمده از باورهای عمیق اعتقادی، خلاقیت، ذوق و سلیقه معماران مسلمان بوده است و مساجد دوره اسلامی کشورمان، میراث گرانبهای این سرزمین¬اند که آوازه آنها در سراسر گیتی پراکنده است.
بی شک حال و هوای معنوی حاکم بر مساجد تاریخی و سنتی این سرزمین، هر بیننده¬ای را مسحور خود کرده و به راستی که این مساجد بازتابی از عالم معقولات به عالم محسوسات اند تا گوشه¬ای از آن عالم مقدس را با «معماری قدسی» خود بر انسان عاجز از درک ماوراء بنمایانند. گرچه ابعاد مختلف فرهنگی، اقلیمی، سیاسی، اقتصادی، دانش فنی و ... حاکم بر جامعه در طول تاریخ بر تحولات ظاهری مساجد تأثیر گذاشته¬اند، اما روح معنوی حاکم بر مساجد ـ فضای راز و نیاز انسان با خالق یکتا ـ که از منبعی مشترک سرچشمه می¬گیرد، سبب ایجاد انسجام و پیوندی بین مساجد صدر اسلام تا پیش از دوره¬های متأخر شده است، گویی هر یک با زبان حال خود قصه واحدی می¬سرایند و "عجب آنکه این قصه را از هر زبانی که می-شنوی نامکرر است.3 "
اما متأسفانه در مساجد معاصر کشورمان بیشترین تغییر و گسستگی را در مقایسه با سیر منسجم تحولات ظاهری مساجد گذشته شاهدیم که به دلیل عدم پیوند محکم میان صورت و معنا در این بناها، طبعاً فاقد کیفیت¬های فضایی و حال و هوای مساجد گذشته می¬باشند. بررسی علت یا علل این انقطاع و کم مایگی مساجد اخیر گرچه در محدوده این پژوهش نمی¬گنجد، اما بی تردید نمی¬توان آن را صرفاً حمل بر روح معماری حاکم بر زمانه و تفاوت نگرش و نیاز انسان امروزی دانست. چرا که آن معبود لایزال و فطرت و نیازهای معنوی آدمی همواره ثابت و تغییر ناپذیرند و بنابراین معماری مساجد، باید کالبد و روحی مشترک و پایدار در همه اعصار داشته باشد که سوای از مقتضیات معماری زمانه باشد. سید حسین نصر با انتقاد بر پیروان تحول کالبدی معماری مسجد بر اساس شرایط زمان و بدون توجه با ماهیت معنوی پایدار این مکان می¬گوید: قدری تأمل و تعمق فاش خواهد ساخت که غالباً انگیزه ایجاد تحول در سبک معماری مسجد، زائیده به اصطلاح «مقتضیات زمانه» نیست، بلکه از این واقعیت نتیجه می¬شود که طرفداران اینگونه تحولات، خود از سنت اسلامی دور مانده¬اند و حتی نسبت به نبوغ قومی ایرانیان بیگانه شده¬اند. صدق و امانت اقتضا می¬کند که شخص نقایص و نقاط ضعف فردی خویش را ¬با القاب و عناوینی چون «ضروریات زمانه» نپوشاند و آنگاه که خود صورت و معنای مذهبی را که مادرِ این سبک معماری است در نمی¬یابد، و حتی ریشه های فرهنگی عمیق¬تر مردم خود را، که این معماری طی اعصار در دامان ایشان پرورش یافته و شکوفا شده، نمی¬شناسد، بی پروا به جعل دیگری از معماری قدسی دست نزند. زوال هنر قدسی برای دین همانقدر مصیبت زاست که تضعیف تعالیم روحانی و اخلاقی یا انکار احکام تشریعی آن.
بی ¬شک، تلاش در جهت یافتن ویژگی¬های کالبدی و ظاهری مساجد غنی این سرزمین، یکی از مقدمات مسیر دستیابی به آن جان¬مایه مقدس، مشترک، پایدار و انکار ناپذیر مساجد خواهد بود و ازآنجا که «هندسه مسجد» به عنوان یکی از مهمترین شاخصه¬های کالبدی آن، با نقش انتظام بخشی فضا و سازه، ایجاد تعادل و توازن، قرینگی و ... در ابعاد کمی و کیفی مسجد، عنصری واسط بین صورت و معنای آن می¬باشد، می¬توان آن غنای از دست رفته را از این منظر در محضر «هندسه» جستجو کرد. هندسه¬ای که مفاهیم متعالی را برای تجلی در این عالم، در «اشکال» متبلور می¬کند، هندسه¬ای شایسته مسجد!
پس از تقرب به این الگو و مبنا¬ قرار¬دادن آن، می¬توان با توجه به فن و تکنولوژی ساخت زمان، شرایط مکان طرح، فرهنگ و اعتقادات مردم و ذوق و خلاقیت طراح، به طراحی مسجدی دست یافت که برای عبادت کننده مسلمان تا حد امکان شایسته¬ترین ¬فضای راز و نیاز با معبود و در عین حال پیوند با سایر مسلمین به دور از دنیای پر هیاهوی امروزی را فراهم کند.
رساله حاضر در پنج فصل ارائه می¬شود. ساختار و فصول رساله در تصویر(2) نشان داده شده است. خلاصه فصول رساله عبارتند از:
• فصل نخست با عنوان «مقدمه»، ابتدا به آشنا شدن با مسأله مورد مطالعه در پژوهش، یعنی هندسه در معماری مسجد می¬پردازد. پس از آن اهمیت پژوهش، زمینه¬های پژوهش، پرسش¬ها و فرضیه¬های مطرح شده در پژوهش، اهداف پژوهش و روش تحقیق بیان می¬شود. مهم¬ترین اصطلاحات به¬کار رفته در متن پژوهش نیز در این فصل معرفی و شرح داده شده است.
• فصل دوم با عنوان «شناخت هندسه در معماری»، به تعریف مفهوم و معنای هندسه پرداخته و با بررسی واژه هندسه در معنای لغوی، معنای قدر و اندازه از دیدگاه قرآن و معانی شکل و نظم و ارتباط آنها با هندسه به ویژه در معماری، به معرفی هندسه می¬پردازد. سپس با بیان جایگاه هندسه در معماری جوامع مختلف و به ویژه معماری ایرانی و اسلامی و آشنایی با اشکال اصلی هندسی و مفاهیم آنها، اهمیت و جایگاه هندسه در معماری معرفی می¬شود.
• فصل سوم با عنوان «هندسه در معماری مسجد»، ابتدا با معرفی مهمترین فضاها در معماری مسجد شامل: ورودی، هشتی، حیاط، ایوان، گنبدخانه و شبستان¬ها و سرانجام محراب، و بررسی هندسه متناسب آنها، به بیان سلسله مراتب حرکت و ورود به مسجد تا رسیدن به سرمنزل مقصود و دیاگرام هندسی ناظر به آن می¬پردازد. علاوه بر آن، سلسله مراتب آماده شدن نمازگزار قبل از برپایی نماز و سلسله مراتب نمازگزاری نیز در دیاگرام¬های هندسی متناظری بیان می¬شود. این دیاگرام¬های هندسی در طراحی مساجد به کار می¬روند.
• فصل چهارم با عنوان «بررسی طرح¬¬های مختلف مساجد و هندسه مساجد اصیل اصفهان¬»، در ابتدا به بررسی طرح¬¬های مختلف مساجد در معماری گذشته و معماری معاصر و بیان هندسه کلی حاکم بر آنها می-پردازد. نتایج بررسی طرح¬های این مساجد، کهن الگوی هندسی حیاط¬دار شبستانی را به عنوان الگوی مناسب و دیرینه در معماری مساجد ایرانی معرفی می¬کند. پس از آن، با انتخاب چهار مسجد اصیل و غنی در شهر اصفهان و معرفی آنها، هندسه این مساجد در حوزه¬های عملکرد، سازه، تقارن و تعادل و نظام پر و خالی، با توجه به پلان¬ها، نماها و مقاطع هریک، بررسی می¬شود. نتایج بررسی هندسی این چهار مسجد، سبب تقرب به الگوی هندسی مناسب طراحی مسجدی در شهر اصفهان خواهد شد.
• فصل پنجم با عنوان «طراحی مسجد محله "ملک¬شهر" اصفهان»، درابتدا به بیان علل انتخاب شهر اصفهان برای طراحی مسجد می¬پردازد. سپس با معرفی سایت انتخابی طراحی و تحلیل ویژگی¬های آن، با مبنا قرار دادن الگوها و نتایج هندسی به دست آمده از فصول قبل و با در نظر داشتن ضوابط و اصول ساخت مسجد، به طراحی مسجدی در محله "ملک¬شهر" اصفهان می¬پردازد ...

تـوضـیـحــاتِ فـایــل :

- این فایل با فرمت word ( قابل ویرایش ) در اختیار شما قرار خواهد گرفت.

- تعداد صفحات : 268

- قابل ارائه و مناسب بعنوان تحقیق کلاسی

کلمات کلیدی : نقش مسجد در اسلام, تحقیق در مورد نقش مسجد در اسلام, دانلود تحقیق نقش مسجد در اسلام, دانلود رایگان تحقیق نقش مسجد در اسلام, پروژه نقش مسجد در اسلام, کار تحقیقی نقش مسجد در اسلام, مقاله نقش مسجد در اسلام, تحقیق معارف اسلامی در مورد نقش مسجد در اسلام, پاورپوینت در مورد نقش مسجد در اسلام, پایان نامه معارف اسلامی در مورد نقش مسجد در اسلام, تحقیق معارف آماده در مورد نقش مسجد در اسلام, تحقیق معارف رایگان , word , ورد, پاورپوینت , pdf, رشته معارف اسلامی , power point , معارف اسلامی , تحقیق آماده معارف در مورد نقش مسجد در اسلام, تحقیق معارف نقش مسجد در اسلام, تحقیق کلاسی آماده نقش مسجد در اسلام, تحقیق درباره نقش مسجد در اسلام, تحقیق رایگان نقش مسجد در اسلام, پاورپوینت نقش مسجد در اسلام, تحقیق در رابطه با نقش مسجد در اسلام, تحقیق معارف نقش مسجد در اسلام, پروژه درباره نقش مسجد در اسلام, دانلود پاورپوینت آماده نقش مسجد در اسلام, مقاله فقه در مورد نقش مسجد در اسلام,  تحقیق معارف درباره نقش مسجد در اسلام, دانلود تحقیق معارف, تحقیق با موضوع نقش مسجد در اسلام, تحقیق رشته معارف اسلامی در مورد نقش مسجد در اسلام, تحقیق آماده نقش مسجد در اسلام, دانلود رایگان تحقیق در مورد نقش مسجد در اسلام, علوم انسانی , علوم دینی , علوم مذهبی , معارف اسلامی