بخشی از متـنِ ایـن تـحقیـق :
مقدمه:
تلاش اين نوشتار بر اين است كه طرح مردم سالاري ديني را از نهج البلاغه امام علي (ع) عرضه دارد. بنابراين براي روشن شدن بحث سعي بر آن بوده با جواب به سوالات ذيل به تبيين مسئله پرداخته شود:
1- دمكراسي و مردم سالاري ديني چيست؟
2- مباني و اصول دمكراسي با مردم سالاري چيست؟
3- نقاط اختلاف و اشتراك مردم سالاري ديني و غير ديني كدامند؟
4- ديدگاه امام علي (ع) در نهج البلاغه درباره مردم سالاري ديني چيست؟
5- آيا حكومت امام (ع) نمونه‌اي از مردم سالاري ديني بوده است؟
براي پاسخ به سؤالات فوق ابتدا تعريفي از دمكراسي ارائه شده و پس از آن به دوره‌ها و انواع دمكراسي اشاره رفته است. سپس تفاوت‌هاي موجود ميان دمكراسي و مردم سالاري ديني ذكر شده‌اند و در ادامه به اصول مشترك ميان دمكراسي و مردم سالاري ديني اشاره گرديده است. اين اصول مشترك عبارتند از: 1- قانون و قانونگذاري 2- برابري و مساوات در برابر قانون 3- انتخابات آزادانه و عادلانه 4- مشاركت سياسي
5- حقوق سياسي - مدني 6- احزاب سياسي 7- جامعه مدني.
در اين نوشتار، ابتدا هر يك از اين اصول مشترك از ديدگاه انديشمندان غربي و پيرو دمكراسي مورد بررسي قرار گرفته و سپس با رجوع به نهج البلاغه، و از ميان خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌هاي امام علي، نظر ايشان به بحث گذاشته شده است. اما براي جلوگيري از اطاله كلام، به حداقلي از مباحث حضرت اكتفا شده و واقعاً حق مطلب - آنگونه كه امام مردم‌سالاري ديني را در بستر اين كتاب مطرح كرده‌اند - كاملاً ادا نگرديده است. در نهايت به اين جمع‌بندي رسيده‌ايم كه امام علي (ع) يك حكومت مردم سالار ديني طراحي و اجرا كرده كه در بسياري جهات از دمكراسي‌هاي موجود پيشرفته‌تر، جامع‌تر و مترقي‌تر بوده است. حتي مي‌توان گفت كه دمكراسي‌هاي موجود غرب، بسياري مباني و اصول خود را از اسلام، خصوصاً علي (ع) اقتباس نموده‌اند .
دمكراسي و مردم سالاري ديني
واژه دمكراسي، مانند بسياري از واژه‌هاي علم سياست از قبيل آزادي، امنيت، انقلاب، حكومت و... دستخوش تحولاتي مفهومي گرديده است. دمكراسي در يونان باستان مطرح شد، افلاطون با دفاع از حكومت فيلسوفان، دمكراسي را حكومت اكثريت نادانان دانست، ارسطو با تمجيد از حكومت طبقه متوسط، دمكراسي را حكومت تهيدستان برشمرد. اين برداشت تا عصر رنسانس تداوم داشت. اما در عصر مدرن، دمكراسي بهترين شيوه حكومت شناخته شد، به گونه‌اي كه امروز غير دمكراتيك‌ترين دولتها سعي دارند به نوعي خود را دمكراتيك معرفي نمايند.1 در يكصد سال اخير اين واژه مانند واژه‌هاي آزادي- برابري- جمهوري به كشورهاي اسلامي منتقل گرديد و متفكران اسلامي در حد قابل انطباق با اصول دين و شريعت از حيث علمي، آنرا پذيرفتند. طيف متفكران اسلامي در اين زمينه از قبول صددرصد دمكراسي به شكل و محتواي غرب (قبول حداكثر) تا قبول قسمت‌هاي بسيار محدود شكل و محتواي آن (قبول حداقل) قرار دارند ولي قبل از ورود به اين بحث لازم است ابتدا واژه دمكراسي و برداشت‌هاي آن توضيح داده شود.
دمكراسي چيست؟ علي رغم برداشت‌هاي مختلف از اين واژه مي‌توان تعريف كلي آن را حكومت به وسيله مردم دانست. اين واژه در قرن 16 ميلادي از لفظ فرانسويDemocratic وارد زبان انگليسي شد كه اصل آن از واژهDemokratia يوناني مي‌باشد. اجزاي آنDemos "مردم" وKrate به معني حكومت يا فرماروائي هستند.2 اولين شكل حكومت دمكراسي در آتن تحقق يافت، ولي بين مردم تبعيض وجود داشت، مردم به شهروند و برده، زن و مرد تقسيم مي‌شدند و مردان نيز از لحاظ سني به طور يكسان نمي‌توانستند در حكومت شركت كنند.3 در اين جا براي تبيين بهتر اين مفهوم به چند تعريف اشاره مي‌كنيم: جان ديوئي آمريكايي دمكراسي را "شيوه‌اي از زندگي" تعريف مي‌كند: "كه براي مشاركت هر انسان رشد يافته و بالغ در شكل‌گيري ارزشها ضرورت دارد. اين ارزشها زندگي انسانها را در كنار هم سامان مي‌بخشد."4 به اعتقاد كارل كوهن(Karl Kohen) "دمكراسي حكومتي جمعي است كه در آن از بسياري جهات اعضاء اجتماع به طور مستقيم يا غيرمستقيم در گرفتن تصميماتي مربوط به خود شركت دارند يا مي‌توانند شركت داشته باشند."5 روشمير نيز مي‌گويد: "دمكراسي عبارت است از مشاركت نه چندان شديد مردم در حكومت از طريق نمايندگان، مسئوليت دولت در برابر پارلمان، برگزاري متناوب انتخابات آزاد و منصفانه، آزادي بيان و اجتماع و حق راي همگاني."6 همچنين از ديدگاه كارل ريمون پوپر "وجود دمكراسي مستلزم دو اصل كلي است: نظارت همگاني بر تصميم‌گيري جمعي و داشتن حق برابر در اعمال اين نظارت. هر اندازه كه اين دو اصل در تصميم‌گيري‌هاي يك اجتماع بيشتر تحقق يابد آن اجتماع دموكراتيك‌تر خواهد بود."7
با توجه به تعاريف فوق مي‌توان گفت دمكراسي شيوه‌اي از زندگي سياسي است و اصول و مباني آن در دراز مدت به دنبال تجربه مستمر شكل گرفته‌اند. مباني اين نوع حكومت عبارت است از: 1- اصالت برابري انسانها 2- اصالت فرد 3- اصالت قانون 4- تأكيد بر حقوق طبيعي 5- تأكيد بر حقوق سياسي- مدني. در واقع دمكراسي شيوه بازي صلح‌آميز قدرت است كه بر اساس توازن قوا قرار دارد و بشر در پناه آن مي‌تواند صلح و رفاه نسبي كسب نمايد.8
دوره‌هاي دمكراسي
تاريخ دمكراسي را مي‌توان به طور كلي به دو دوره (الف) دمكراسي كهن و (ب) دمكراسي جديد تقسيم نمود. دمكراسي كهن به دو هزار سال پيش و يونان و رم باز مي‌گردد. در ميان شهرهاي يونان، آتن بهترين دمكراسي را از سال 338 تا 508 قبل از ميلاد دارا بود. در اين دمكراسي، فقط مردان 20 سال به بالا شهروند تلقي مي‌شدند و از حق مشاركت در قدرت بهره مي‌بردند. زنان و بردگان و بيگانگان شهروند به حساب نمي‌آمدند و حق مشاركت سياسي نداشتند. شهروندان به طور مستقيم در قانونگذاري شركت مي‌كردند ولي براي احراز مناصب اجرائي و قضائي بختي برابر داشتند. احراز اين مناصب براساس قرعه كشي صورت مي‌گرفت. در رم نيز دمكراسي در قالب حكومت جمهوري (شبه جزيره ايتاليا) متولد شد. پوليپ(Polipe) نويسنده يوناني تاريخ رم مي‌گويد نظام جمهوري آن كشور از سه عنصر شاهي (كنسولها)، اشرافي (سنا) و دمكراسي (مجالس مردم) تشكيل مي‌شد. در حوالي 1100 م، در ايتالياي شمالي حدود دو قرن حكومت‌هاي مردمي ظاهر شدند ولي در اواسط قرن 14 م اين حكومت‌ها به استبداد انجاميدند.
دمكراسي جديد با پروتستانيسم با رفرماسيون ديني آغاز گرديد. با اين حركت، به فرد بها داده شد و او داور رفتارهاي خود در پيشگاه خدا قرار گرفت."11 جان لاك(John Locke) در كتاب پدر سالاري و در مخالفت با رابرت فيلمر- (Rabbert philmer) كه از قدرت طبيعي پادشاهان دفاع مي‌كرد- اين وضعيت را آخرين مانع ورود به جامعه مدني دانست و با استناد به طرح مسئله حضرت نوح (ع) و پسران او يا حكومت داوود نظريه فيلمر را نفي كرد- فيلمر با استناد به حضرت آدم (ع)، حق الهي سلطنت را مطرح نموده و آزادي و اختيارات انسانها را منكر شده بود. لاك معتقد بود كه هيچكس حق سلطه بر ديگري را ندارد و نمي‌تواند آزادي و رشد وي را سلب كند و حكومت امانت مردم در دست دولت است، پس اگر دولت به اين امانت خيانت ورزد مردم حق دارند در برابر آن مقاومت كنند. حق وضع قانون از طرف مردم به دولت داده شده است و افراد بايد با رضايت از آن اطاعت و تبعيت نمايند. قدرت و قانون براي حفظ آزادي انسان است. دولت مجبور نبوده يك عقيده را قبول كند، پس اصل، تساهل در عقايد افراد است.12 دمكراسي قرن 20 برخلاف آنچه كه برخي مي‌انديشند، نتيجه ليبراليسم قرن 19 است و نه دمكراسي دولت شهرهاي يونان.
انواع دمكراسي
هدف از دمكراسي تأمين آزادي فرد و فضيلت مدني يا برابري سياسي است. اين هدف در اشكال مختلفي از مشاركت سياسي مستقيم و غير مستقيم مردم تجلي مي‌يابد. به طور كلي، انواع دمكراسي را مي‌توان به چهار دسته محصور دانست.
1- دمكراسي مستقيم: در اين نوع دمكراسي، مردم مستقيماً در امور قانونگذاري و قضائي مشاركت دارند و امور اجرائي به گروهي سپرده مي‌شود كه به صورت قرعه كشي انتخاب گرديده‌اند. اين مدل در دولت شهرهاي يونان اجرا مي‌گرديد. امروز، جنبه‌هايي از اين نوع مثل رفراندوم باقي مانده است، گرچه بعضي مراجعه دائم به آراء عمومي را باعث حاكميت نادانان مي‌دانند.13
2- دمكراسي براساس نمايندگي: در اين نوع دمكراسي، نمايندگان منتخب مردم به امور قانونگذاري قضايي و اجرائي مي‌پردازند و مردم، به طور غيرمستقيم در امور مشاركت مي‌ورزند. عيب اين نوع دمكراسي اين است كه نمايندگان پس از انتخاب اصولا خود را متعهد و پاسخگو به خواسته‌هاي مردم نمي‌بينند ...
تـوضـیـحــاتِ فـایــل :
- این فایل با فرمت word ( قابل ویرایش ) در اختیار شما قرار خواهد گرفت.
- تعداد صفحات : 70
- قابل ارائه و مناسب بعنوان تحقیق کلاسی
کلمات کلیدی : مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), تحقیق در مورد مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), دانلود تحقیق مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), دانلود رایگان تحقیق مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), پروژه مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), مقاله مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), تحقیق معارف اسلامی در مورد مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), پاورپوینت در مورد مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), پایان نامه معارف اسلامی در مورد مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), تحقیق معارف آماده در مورد مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), تحقیق معارف رایگان , word , ورد, پاورپوینت , pdf, رشته معارف اسلامی , power point , معارف اسلامی , تحقیق آماده معارف در مورد مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), تحقیق معارف مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), تحقیق کلاسی آماده مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), تحقیق درباره مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), تحقیق رایگان مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), پاورپوینت مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), تحقیق در رابطه با مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), تحقیق معارف مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), پروژه درباره مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), دانلود پاورپوینت آماده مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), مقاله فقه در مورد مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), تحقیق معارف درباره مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), دانلود تحقیق معارف, تحقیق با موضوع مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), تحقیق رشته معارف اسلامی در مورد مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), تحقیق آماده مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), دانلود رایگان تحقیق در مورد مردم سالاري ديني از نگاه امام علي (ع), علوم انسانی , علوم دینی , علوم مذهبی , معارف اسلامی