قبل از بحث در رابطه با طرح اوليه كارخانه ، ابتدا بايستي مفهوم و معني كلمه كارخانه را توضيح دهيم. يك كارخانه به معني واحد توليدي است. يك واحد توليدي از يك ساختمان يا گروهي از ساختمانها بعنوان فضاي لازم براي قرارگيري كارمندان و تجهيزات و ماشين آلات است همه اين موارد براي توليد محصول لازم و ضروري هستند. اصلاح توليد به ورود ماده خام و توليد محصول با كمك تجهيزات و ماشين آلات و كارمندان مربوط مي شود. در اين فضا بايد همه عوامل و افراد از اصول مشخص و تعيين شده اي پيروي كند.

- ساختمان كارخانه :

ساختمان مي تواند داراي اشكال F , L , T , H , U باشد كه انتخاب آن از جهتي به زمين در نظر گرفته شده براي احداث آن وابسته است. ساختمانهاي داراي چنين شكلهايي امكان توسعه و گسترش را بسادگي دارند. در طرحهاي پيشرفته از بلوكهاي جامد براي احداث فضاي جديد و تكميل ساختمان استفاده مي شود اين ساختمانها حتي الامكان با هزينه كمتر و با استفاده كمتر از ديواره ها بمنظور تفكيك فضا ساخته مي شوند. ويژگي اصلي آنها انعطاف پذيري آنها در نحوه قرار گيري تجهيزات و ماشين آلات است.

فرآيند توسعه و تكميل فضا لازم نيست بصورت پيوسته و مداوم انجام شود و مي تواند برحسب نياز بخشهاي لازم را اضافه كرد.

- مزاياي ساختمانهاي يك طبقه :

1) در نقاطي كه زمين ارزانقيمت است ، ساختمانهاي يك طبقه با استقبال بيشتري مواجه مي شوند

زيرا داراي قابليت بيشتري هستند.

2) توسعه و تكميل ساختمان در هر زمان براحتي امكان پذير است.

3) عمليات ساخت و احداث سريعتر انجام مي شود.

4) ساختمانهاي يك طبقه نيازي به ديوارها ، آسانسور و پلكانها ندارند ، بنابر اين همه امكانات و تجهيزات در يك طبقه قابل دسترسي هستند.

5) هزينه استهلاك كمتري دارند.

6) نرخ ماليات كمتري دارند.

7) هزينه حمل و نقل داخلي كمتر است.

8) ارتباط ساختمانها ساده تر انجام مي شود.

9) امكان حفاظت از بار و تجهيزات و محصولات بصورت بهتر و ساده تر فراهم مي شود.

10) انعطاف پذيري بيشتر از نظر طرح اوليه ساختمان وجود دارد.

11) نظارت بر محيط و فضاي كارخانه ساده تر صورت مي گيرد.

12) امكان كنترل و اداره و مديريت بصورت بهتر وجود دارد.

13) امكان استفاده حداكثر از نور خورشيد در روز بصورت بهتر وجود دارد.

14) امكان تفكيك عمليات و اقدامات پر خطر و پر سروصدا در اين فضا وجود دارد.

15) حركتها و جابجائيها اكثرأ بصورت افقي انجام مي شوند ، در نهايت تلفات انرژي براي غلبه بر نيروي جاذبه به زمين كاهش مي يابد.

16) ساختمانهاي يك طبقه داراي هزينه هاي نهايي كمتر هستند.

- معايب ساختمانهاي يك طبقه :

1) وقتي قيمت زمين زياد باشد بعنوان مثال در شهرها ، هزينه احداث و ساخت اين نوع بنا ، بسيار زياد است.

2) وقتي محدوديت فضايي داريم ، افزايش فضاي ساختمان و كارخانه بسيار دشوار است و مشكلات جدي بهمراه دارد.

3) از مزاياي حركت مواد كه در رابطه با جابجايي افقي براي غلبه بر جاذبه وجود دارد نمي توان استفاده كرد.

4) اتلاف حرارت و گرما از سقف به ميزان بيشتر صورت مي گيرد.

5) در برخي مناطق آلودگي بيشتر مشكل ساز مي شود.

- مزاياي ساختمانهاي چند طبقه :

1) وقتي هزينه و قيمت زمين زياد باشد ، احداث اين ساختمانها داراي هزينه كلي كمتر است.

2) وقتي فضا محدود باشد افزايش فضا بصورت عمودي بسيار مطلوب بوده و نتايج مناسبي بدنبال دارد

3) در برخي مناطق بدليل وجود خصوصيات و ويژگيهاي نقشه برداري ايجاد ساختمان چند طبقه از نظر هزينه مقرون بصرفه است.

4) فضاي قابل دسترسي بدين صورت كاهش مي يابد و بين طبقات امكان جابجايي تجهيزات سريعتر صورت مي گيرد.

5) اتلاف حرارت از سقف كاهش مي يابد.

6) در برخي مناطق كه در بخشي از فضاي خود داراي محدوديت هستيم ، ميزان آلودگي كمتر مي شود .

- معايب ساختمانهاي چند طبقه :

1) زمان احداث و ساخت بيشتر ، در كنار اين امر هزينه در اكثر نقاط بدليل افزايش اين زمان ، افزايش مي يابد.

2) فضا توسط ديوارها از بين مي رود و همين طور در پلكانها و ستونها شاهد اتلاف فضا هستيم.

3) در بارهاي زياد ممكن است از نظر استحكام و پايداري در برابر تنش عملكرد مناسبي نداشته باشند

4) تغييرات طرح اوليه براحتي و در هر مرحله امكان پذير نيست.

5) راندمان كلي بنا از نظر استفاده از فضا در كنار تجهيزات كاهش مي يابد.

6) تظارت دشوار است.

7) امكان استفاده كامل از نور طبيعي وجود ندارد.

8) هزينه هاي كلي عملياتي و كاربردي زياد است.

9) بصورت كلي هزينه هاي نهايي ساختمانهاي چند طبقه 50% بيشتر از ساختمانهاي يك طبقه است.

- گرايش و تمايل كنوني در رابطه با طراحي و احداث ساختمان :

در حال حاضر گرايش در مورد احداث ساختمان يك طبقه با استفاده از بلوك است كه بر حسب نيازمندي شكل داده شده اند. ابعاد اين بلوكها حدود 40*20 فوت و 50*30 فوت بصورت چهار گوش است. اين بلوكها داراي قابليت و انعطاف پذيري قابل توجهي براي احداث فضاي مورد نظر هستند. اين امر سبب ايجاد انعطاف پذيري بيشتر در طراحي مي شوند. پنچره ها تا حد امكان بزرگ در نظر گرفته مي شوند تا حداكثر استفاده از نور فراهم شود. از رنگهاي خاكستري و مايل به آن ( براي كاهش اثر نا مطلوب آلودگي ) استفاده مي شود. ديوارها و اجزاي جدا كننده (پارتشين) به گونه اي احداث

مي شوند كه امكان تغيير فضا براحتي فراهم شود. از سقفهاي بتوني استفاده مي شود. كف زمين كاملأ صاف و مسطح است. فضاي پاركينگ تا حد امكان بزرگ احداث مي شود. توجه ويژه در مورد خروج كارمندان و سهولت تردد آنها لحاظ مي شود.

- طبقه بندي فرآيندها و مراحل احداث و ساخت :

مرحله ساخت به 3 فرآيند C, B , A تقسيم بندي مي شو د فرآيند A كه بصورت مرحله پيوسته و 24 ساعته است نظير تصفيه وپالايش    در فرآيند B محصول بدست آمده ارزيابي مي شود مثالهايي از فرآيندهاي تكراري را مي توان به توليد فولاد ، مواد غذايي و پالايش و تصفيه فلز تخصيص داد. فرآيند متناوب (فرآيند C) نظير توليد سراميك ، شيشه و ظروف مواد غذايي است.

2.2 . مقدمه :

طرح اوليه كارخانه

طرح اوليه با توجه به نكات مورد نظر و امكانات مورد در خواست از فضا تهيه مي شود در اين طرح  مي توان به مواردي نظير طرح اوليه دفتر ، كارخانه و فضاي انبار اشاره كرد. در اين طرح محل قرارگيري تجهيزات و ماشين آلات به گونه اي انتخاب مي شوند كه بيشترين راندمان از آنها بدست آيد استقرار ابزار و تجهيزات بايد به گونه اي باشد كه امكان دسترسي مستقيم بسادگي فراهم شود.

طرح اوليه بهينه ، طرحي است كه مسير توليد را تا انتها در نظر گرفته و در طراحي خود همواره راندمان حداكثر در نظر گرفته در راه باشد. طرح بهينه سبب كاهش هزينه هاي توليدي بصورت جدي مي شود در اين رابطه بايد تمام عوامل اثر گذار در هزينه نهايي در نظر گرفته شوند. در اين رابطه نوع ماده خام و فرآيند انجام شده بايد بدقت مورد توجه قرار بگيرد. طرح بهينه طرحي است كه امكان

 نظارت و بررسي عملكرد را براحتي فراهم كند ، همين طور از فضاي كمتر تا حد امكان استفاده كند.

طرح بايد به گونه اي ارائه شود كه امكان ايجاد ، اصلاح در مراحل مختلف عمليات قابل اجرا باشد.

فرمت فایل : Word ( قابل ویرایش )

تعداد صفحات : 60