تعریف بتن سبک AAC

AACمخفف عبارت Auto calved Aerated Concrete به معنی بتن هوادار اتوکلاو شده می باشد و جهت ساخت دیوارهای بیرونی و داخلی بکار می رود.

از نظر ماهیت یک فرآورده بتن است که از پخت مخلوط سیمان، سیلیس یا ماسه سیلیس، آهک، پودر آلومینیوم و آب در فشار و دمای بالا حاصل می شود.

از دیدگاه فیزیکی جامد، غیرآلاستیک و متخلخل بوده و چگالی آن کم تر از آب است. رنگ طوسی مایل به سفید بوده و تاحدودی خاصیت چکش خواری دارد. این محصول دارای خواص منحصر به فرد مانند چگالی کم، عایق حرارت و عایق صوت می باشد که کلیه این خواص از تخلخل این فرآورده ناشی می شود.

تاریخچه تولید AAC در جهان و ایران

بتن سبک اتوکلاو شده AAC حاصل تحقیق و مطالعات پژوهشگران در سوئد است که در سال ۱۹۲۳ به جهان معرفی و در ۱۹۳۰ به صورت تجاری تولید و عرضه شد.

این نوع بتن با الهام از فرآیند تولید آجر ماسه آهکی که بیش از آن ابداع شده بود، اختراع شده تولیدات این بتن در دهه ی ۱۹۵۰ سراسر اروپا و ژاپن را در برگرفت که به نظر می رسد شرایط اروپا و ژاپن پس از جنگ دوم جهانی و لزوم بازسازی سریع و ارزان ویرانه های ناشی از جنگ باعث رد پرشتاب تولید آن در این کشورها بوده است. در دهه های اخیر نیز بحران انرژی، لزوم بهینه سازی مصرف سوخت و هم چنین عایق کاری حرارتی ساختمان ها به رشد تولید این محصول در سراسر جهان انجامید. سرانجام، ایالات متحده آمریکا پس از سال ها مقاومت در برابر ورود این فناوری در دهه ۱۹۹۰ تسلیم شد ودر حال حاضر چندین کارخانه ی فعال در ایالات های مختلف آمریکا به تولید این محصول اشتغال دارند.

براساس آخرین آمارها، رشد کارخانه های تولید کننده این محصول شتاب بالایی دارد، به طوری که تا ۱۹۹۰، ۵۱ کارخانه در دنیا حدود ۳۱ میلیون مترمکعب در سال تولید داشتند،اما این رقم در ۱۹۹۸ به ۱۵۰ کارخانه با تولید ۷۰ میلیون مترمکعب در سال رسید. این روند هم چنان ادامه دارد و امروزه بیش از ۳۰۰ کارخانه در سراسر جهان در حال تولید انواع بتن سبک اتوکلاو شده با نام های تجاری مختلف هستند. تولید این محصول با شرایط مختلف اقلیمی سازگار است به طوری که گستره ی آن شرایط اقلیمی بسیار سرد مانند مناطق شمالی اروپا و ژاپن، و اقلیم های گرم و مرطوب مانند آمریکای جنوبی و آسیای شرقی، و مناطق گرم و خشک مانند استرالیا و خاورمیانه را در برمی گیرد.

ورود این فناوری به ایران در نیمه ی دوم دهه ی ۱۳۵۰ شمسی با تاسیس دو شرکت خصوصی به نام های «چکش» (با سرمایه گذاری مرحوم حسن هاشمی) و «بنای سبک» (با سرمایه گذاری مرحوم علی اکبر بجستانی مقدم) هم زمان بود. حاصل فعالیت این دو شرکت، به راه اندازی کارخانه ای از کمپانی «سیپورکس» سوئد در ۱۳۵۶ در آبیک قزوین و کارخانه ای از کمپانی«یونی پل» از لهستان در ۱۳۷۱ انجامید که در حال حاضر محصول این کارخانه در ایران با نام «هبکس» شناخته می شود.

مواد تشکیل دهنده بتن AAC

بتن سبک هوادار اتوکلاو شده یا AAC نوعی بتن است که به دلیل ساختار اسفنجی، سبک شده و دامنه ی وزن واحد حجم آن بین ۳۰۰ تا ۸۰۰ کیلوگرم برمترمکعب است، در حالی که جرم حجمی خشک آن معمولا حدود ۵۵۰kg/m3 است. از آن جا که این بتن مانند معمولی به صورت درجا ریخته نمی شود، در محل کارخانه در اندازه های مختلف و بسته به نوعه مصرف، به شکل بلوک های غیر مسلح یا پانل های مسلح تولید و به محل مصرف حمل می شود.

رنگ سفید این نوع بتن بسته به ناخالصی ها به شیری، صورتی یا خاکستری نزدیک می شود. با وجود این که بیش از سه چهارم (۷۵ %) حجم این بتن از فضای خالی ناشی از تخلخل تشکیل شده است، اما مقاومت فشاری خوبی دارد، پایین بودن جرم حجمی هم چنین باعث شده است که ضریب هدایت حرارتی آن کاهش یابد و عایق حرارتی خوبی محسوب شود.