چکیده 2

مقدمه. 2

قلعه جلال الدین گرمه. 2

وضع کلی و طرح بنا 3

نمای داخلی قلعه. 4

مصالح  به کار رفته. 5

زمان بنای قلعه و دلایل ساخت.. 5

ثبت در آثار ملی ایران و اجرای طرح گردشگری در قلعه جلال الدین. 7

خلاصه و نتیجه. 8

چکیده

موضوع این مقاله جست و جو در تاریخ باهدف بررسی قلعه جلال الدین شهرستان گرمه از لحاظ پیشینه نوع ساخت و طراحی مصالح به کار برده شده و اینکه این قلعه را باید به چه کسی نسبت داد می باشد. با بررسی های به عمل آمده این نتیجه حاصل شدکه قلعه جلال الدین گرمه در سده هفتم هجری در زمان سلطان جلال الدین خوارزمشاه با استفاده از مصالح سنگ و ملاط گچ و ساروج ساخته شده است.

واژگان کلیدی: قلعه جلال الدین. شهرستان گرمه. سلطان جلال الدین خوارزمشاه

مقدمه

انسان همیشه به دنبال پاسخی برای ابهامات به وجود آمده در ذهن خلاق خود می باشد. هنگامی که در مسیر شهرستان گرمه و جاجرم بدر حرکت بودم بنایی باشکوه چشمم را خیره میکرد و مرا به فکر فرو می برد. این قلعه بزرگ این اجازه را به به من می داد که فرضیه هایی را در ذهن خود بسازم همچون اینکه(با توجه به نامش این قلعه در زمان جلال الدین خوارزمشاه بنا شده) و (در ساخت این بنای مستحکم از سنگ و سیمان استفاده شده است).

قلعه جلال الدین گرمه

در ایران قلعه های بسیاری وجود دارد که هر کدام از آنها برای هدف خاصی ساخته شده اند. اگر به خراسان شمالی سفر کنید و از شهرستان گرمه به طرف شهرستان جاجرم در حرکت باشید قلعه ای با شکوه در سمت چپ جاده چشمان شما را خیره خواهد کرد.

وضع کلی و طرح بنا

طرح کلی این بنا شش ضلعی است و در هر ضلع آن یک برج دایره ای شکل وجود دارد و همانطور که گفته شد این قلعه بر روی تپه ای نسبتا مرتفع سنگی ساخته شده است. ورودی بنا از طریق برج جنوبی صورت میگیرد و برای دسترسی به این اثر عظیم بجز یک راه باریک که در حال حاضر به شکل زیبایی پله گذاری شده است

نمای داخلی قلعه

قلعه جلال الدین از داخل دو طبقه میباشد و داخل برجها در طبقه پائین بصورت سرداب و اصطبل شکل داده شده و احتمالا بصورت زندان نیز از آن استفاده می شده است.

مصالح  به کار رفته

بطور کلی قلعه جلال الدین با نمای زیبا و نحوه سنگ چینی و دیوارهای رفیع خود احساس یک بنای عظیم را به هر بیننده القاء می کند و انسان را به تحسین وادار می کند. عمده مصالح بکار رفته در قلعه را سنگ تشکیل می دهد.

زمان بنای قلعه و دلایل ساخت

کتابهای مختلفی از دوران بعد از اسلام درباره ناحیه گرمه  جاجرم و وضع طبیعی و قریه های آن مطالبی دارند که از آن جمله می توان  سفرنامه ابودلف جهانگشا و تاریخ  نیشابور را نام برد.  

ثبت در آثار ملی ایران و اجرای طرح گردشگری در قلعه جلال الدین

این اثر تاریخی در سوم بهمن سال 1356 با شماره ثبت 1577 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در سال 91 و همزمان با ایام الله دهه فجر طرح گردشگری قلعه جلال الدین شهرستان گرمه مورد بهره برداری قرار گرفت .

خلاصه و نتیجه

قلعه جلال الدین یکی از قلعه های نظامی مهم خراسان شمالی می باشد که بر روی تپه ای سنگی در ۵کیلومتری شهرستان گرمه درست مابین گرمه و جاجرم با استواری می درخشد.