چكيدة تحقيق

تحقيق حاضر بررسي تأثير معلوليت جسمي- حركتي نوجوانان دختر بر خلاقيت آنها را مورد مطالعه قرار مي‎دهد. هدف از اين تحقيق نيز بررسي چگونگي تفكر خلاق در افراد معلول جسمي- حركتي و نيز يافتن همبستگي اجتماعي صفات شخصيت و نيروي خلاق در اين افراد است.

در اين تحقيق بعد از تعاريف متعدد از خلاقيت، مراحل و عوامل مؤثر بر خلاقيت به رابطه‌ي خلاقيت و ويژگي هاي شخصيتي اشاره شده است. همچنين با مطالعة مفهوم خودپنداري و نقش تصوير ذهني بدن در خودپنداري نوجوانان اين مسأله روشن مي‎شود كه به طور كلي تصوير ذهني بدن به عنوان آگاهي كامل شخص از بدن خودش و امكانات آن براي حركت و جنبش مي‎باشد و محققان بر اهميت نهايي تصوير ذهني بدن بر سازگاري رواني و هيجاني تأكيد كرده اند. اثر معلوليت فرد بر روي رفتارش بيشتر غيرمستقيم است تا مستقيم. همچنين سطح آرزوي فرد نهايتاً به خودپنداري او بستگي دارد. چگونگي واكنش افراد نسبت به يك فرد معلول مهمتر از معلوليت واقعي اوست. خودپنداري افراد بيشتر از ناتواني آنها در رفتارشان تأثير دارد.

از سوي ديگر مرور تحقيقاتي كه درباره جنبه هاي رواني معلوليت جسمي- حركتي به عمل آمده آشكار مي سازد كه در اكثر افراد معلول ادراك «خود» و «خودپنداري» و ارزيابي از خود تحت تأثير معلوليت جسماني قرار مي‎گيرد.

جامعة تحقيق ما معلولان جسمي- حركتي مراكز توانبخشي در مقطع نوجواني است كه 50 نفر بودند و براي مقايسه نيز 50 نفر از دانش آموزان دوره راهنمايي و دبيرستان شهر تهران انتخاب شدند. در اين تحقيق آزمون مورد استفاده قرار گرفت. 1- آزمون خلاقيت تورنس كه شامل 60 سؤال بود و 2- آزمون خودپذيري كه شامل 30 سؤال بود.

مقايسه و تجزيه و تحليل نمرات دو گروه نشان داد كه گروه معلولان جسمي- حركتي به طور معني داري از گروه مقايسه پايين تر بودند همچنين نمرات خودپذيري گروه معلولان نيز پايين تر از گروه مقايسه بود. محاسبه همبستگي بين خلاقيت و خودپذيري نيز رابطه مثبت را بين خلاقيت و خودپذيري را نشان مي‎دهد.

فهرست مطالب

عنوان                                                صفحه

فصل اول

مقدمه........................................ 2

بيان مسئله................................... 6

هدف تحقيق.................................... 8

اهميت و ضرورت تحقيق.......................... 10

فرضيه‌هاي تحقيق............................... 11

جامعه آماري.................................. 12

نمونه آماري.................................. 12

ابزار پژوهش.................................. 12

تعريف اصطلاحات................................ 13

معلوليت...................................... 13

معلوليت جسمي- حركتي.......................... 13

خلاقيت (تفكر خلاق)............................. 14

خودپذيري..................................... 14

خود.......................................... 15

خودپنداري.................................... 16

عنوان                                                صفحه

روان‌نژندي (روان رنجوري)...................... 16

خودشكوفايي................................... 17

توانبخشي..................................... 17

فصل دوم

پيشينه تحقيق................................. 19

بررسي تاريخي................................. 21

تعريف خلاقيت.................................. 21

عوامل موثر بر خلاقيت.......................... 27

رابطه خلاقيت و ويژگي‌هاي شخصيتي................ 27

ديدگاه روانكاوي از خلاقيت..................... 29

ديدگاه گيلفورد درباره خلاقيت.................. 30

ديدگاه تورنس درباره خلاقيت.................... 31

خلاصه‌اي از تاريخچه نظريه‌هاي خود............... 32

مازلو و نظريه خود............................ 33

چگونگي شكل‌گيري خود........................... 34

خودپنداري.................................... 35

رشد خودپنداري در نوجواني..................... 36

عنوان                                                صفحه

خودواقعي و خود آرماني........................ 37

خودشكوفايي و خلاقيت........................... 38

نقش تصوير ذهني بدن در خودپنداري نوجوان....... 40

مروري بر دنياي معلولين....................... 41

معلول چيست؟.................................. 43

علل معلوليت‌ها................................ 45

انواع معلوليت................................ 45

جنبه‌هاي رواني معلوليت جسمي- حركتي............ 46

معلوليت جسمي- حركتي و خودپنداري.............. 47

مشكلات ناشي از معلوليت و نقايص بدني........... 48

تأثير والدين بر شخصيت افراد معلول جسمي- حركتي 49

توان بخشي معلولين جسمي- حركتي................ 50

فصل سوم

موضوع تحقيق ................................. 53

جامعه آماري.................................. 53

گروه مقايسه.................................. 53

روش نمونه‌گيري................................ 54

عنوان                                                صفحه

روش تحقيق.................................... 54

ابزار تحقيق.................................. 55

1- آزمون خلاقيت تورنس......................... 55

نمره‌گذاري پرسشنامه........................... 55

آزمون خودپذيري............................... 56

نمره‌گذاري آزمون خودپذيري..................... 56

روش آماري.................................... 57

نحوه اجراي آزمون............................. 57

فصل چهارم

نقد و اعتبار فرضيه‌ها......................... 60

فرضيه شماره 1................................ 60

فرضيه شماره 2................................ 65

فرضيه شماره 3................................ 70

فصل پنجم

خلاصه فصول قبل................................ 76

تفسير و نتيجه‌گيري............................ 78

پيشنهادات.................................... 81

عنوان                                                صفحه

محدوديت‌ها.................................... 83

ضمائم........................................ 84

منابع مورد مطالعه............................ 85

فهرست جداول

عنوان                                                صفحه

جدول 1-4: مقايسه ميانگين خلاقيت نوجوانان دختر معلول جسمي- حركتي و نوجوانان دختر غيرمعلول....................... 60

جدول 2-4: داده‌هاي مربوط به خلاقيت نوجوانان دختر معلول جسمي- حركتي و خلاقيت نوجوانان دخترغيرمعلول.................. 62

جدول 2-4: داده‌هاي مربوط به خلاقيت نوجوانان دختر معلول جسمي- حركتي و خلاقيت نوجوانان دختر غيرمعلول................. 63

جدول 3-4: مقايسه ميانگين خصوصيت‌هاي منفي شخصيتي بين نوجوانان دختر معلول جسمي- حركتي و غير معلول................ 65

جدول 4-4: داده‌هاي مربوط به خصوصيت‌هاي منفي شخصيتي بين نوجوانان دختر معلول جسمي- حركتي و نوجوانان دختر غيرمعلول... 67

ادامه جدول 4-4: داده‌هاي مربوط به خصوصيت‌هاي منفي شخصيتي بين نوجوانان دختر معلول جسمي- حركتي و نوجوانان دختر غيرمعلول+    68

جدول 5-4: مقايسه همبستگي پايين بودن خلاقيت نوجوان معلول با خود پذيري كمتر آنها.................................... 70

جدول 6-4: داده‌هاي مربوط به همبستگي پايين بودن خلاقيت نوجوانان معلول با خودپذيري كمتر آنها........................ 72

ادامه جدول 6-4: داده‌هاي مربوط به همبستگي پايين بودن خلاقيت نوجوانان معلول با خودپذير