چكيده:

مقدمه: امروزه یکی از راه های تهاجمی متداول  در امر مراقبت های درمانی استفاده از تزریقات وریدی است، و مانند هر روش دیگری دارای عوارض زیادی است که شایع ترین آنها فلبیت است و یکی از اهداف درمانی پیشگیری از آن می باشد. براین اساس، این مطالعه با هدف تعیین تاثیر پماد کلوبتازول با پماد نیتروگلیسیرین بر پیشگیری از فلبیت سطحی ناشی از آنژیوکت انجام شد.

مواد و روش ها: این مطالعه به روش کار آزمایی بالینی بر روی144 بیمار بستری در بخش جراحی مردان بیمارستان ولیعصر(عج) اراک سال1392 انجام شد. بیماران به صورت تصادفی به سه گروه الف(کلوبتازول)، گروه ب(نیتروگلیسیرین) و گروه ج(کنترل) تقسیم شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافیک(سن و نوع بیماری)، اطلاعات مربوط به درمان وریدی(محل کانولاسیون، نوع سرم دریافتی، داروهای دریافتی) و مقیاس اندازه گیری فلبیت(از صفر به معنی عدم وجود فلبیت تا چهار فلبیت به همراه طنابی و قابل لمس بودن ورید)بود. در گروه های مداخله بعد از رگ گیری به میزان 5/1 سانتی متر(حدود 2گرم) پماد در قسمت دیستال آنژیوکت استعمال و محل با گاز استریل پانسمان گردید. در سه دوره زمانی  24 ، 48 و 72 ساعت از زمان رگ گیری، محل از نظر فلبیت بررسی گردید. به منظورتجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون­های آماری دقیق فیشر و مجذور کای و نرم افزار spss19 استفاده شد.

يافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که گروه سنی 20تا 39سال فراوانترین گروه سنی را تشکیل داد.شایعترین محل کانولاسیون در گروه کلوبتازول5/62% در گروه نیتروگلیسیرین5/59% وگروه کنترل 9/46%پشت دست بود.نتایج پژوهش در ارتباط با بروز فلبیت در گروه های مورد مطالعه به تفکیک مدت زمان سپری شده از زمان جایگذاری آنژیوکت نشان داد که، در زمان 24 ساعت اول بعد از جایگذاری آنژیوکت در سه گروه تفاوت معنی دار نبود. اما در 48 و72 ساعت بعد از جایگذاری کاتتر بین گروهای مداخله وکنترل معنی دار بود(P<0/0001.( . در ارتباط با  میزان کاهش درجه  فلبیت در  24 و48  ساعت بعد از جایگذاری آنژیوکت بین گروه های مداخله و کنترل تفاوت معنی دار نبود. اما میزان کاهش درجه  فلبیت در 72 ساعت بعد از جایگذاری آنژیوکت  بین دو گروه مداخله و کنترل معنی دار بود(P<0/026.(.

نتيجه‌گيري: نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از پماد نیتروگلیسیرین در پیشگیری از بروز فلبیت سطحی ناشی از آنژیوکت ازپماد کلوبتازول موثرتر بوده است.لذا براساس نتايج اين مطالعه پيشنهاد می شود كه ازپماد کلوبتازول و پماد نیتروگلیسیرین جهت پیشگیری از بروز فلبیت در بیمارانی که نیاز به استفاده طولانی مدت از آنژیوکت(بیش از 48 ساعت) دارند، استفاده شود.

واژه‌هاي كليدي: پماد کلوبتازول ، پماد نیتروگلیسیرین، فلبیت ، آنژیوکت

فهرست مطالب

فصل اول:

بیان مساله ........................................ 2

فصل دوم:

چارچوب پنداشتی و مروری بر متون.................... 10

2-1.چارچوب پنداشتی................................. 11

2-1. آناتومی پوست.................................. 11

2-1-1. هموستازي ومايعات بدن........................ 12

2-1-2. تركيبات مايعات بدن.......................... 14

2-1-3. انواع محلول هاي تزريقي براساس اسمولالیتی(غلظت) 15

2-1-4. مايع درماني وريدي و کاربرد های رگ گیری...... 17

2-1-5. اصول رگ گیری................................ 17

2-1-6. راههاي دستيابي به وريد...................... 18

2-1-7. انواع کاتتر................................. 19

2-1-8. اقدامات پرستاري قبل از رگ گيري از عروق محيطي 20

2-1-8-1. روش كار در رگ گيري از عروق محيطي.......... 21

2-1-8-2.اقدامات پرستاري بعد از رگ گيري از عروق محيطي 22

2-1-9.  عوارض موضعي در اتباط با درمان  از طريق وريد هاي محيطي  23

2-1-9-1. نقايص مكانيكال............................ 23

2-1-9-2. هماتوم.................................... 24

2-1-9-3.عفونت در محل جايگذاري آنژيوكت.............. 24

2-1-9-4 . ارتشاح................................... 25

2-1-9-5 . فلبیت.................................... 26

2-1-9-5-1 . فلبیت شیمیایی.......................... 27

2-1-9-5-2.  فلبیت مکانیکی.......................... 29

2-1-9-5-3 . فلبیت باکتریایی........................ 29

2-1-9-5-4. درمان و اقدامات پرستاری در فلبیت........ 29

2-1-10. عوارض موضعی داروهای شیمی درمانی............ 30

2-1-11. نیتروگلیسیرین.............................. 31

2-1-12. کلوبتازول.................................. 32

2-2. بررسی متون.................................... 33

فصل سوم:

مواد و روش ها .................................... 37

3-1. اهداف، پیش فرض ها و فرضيات تحقيق............. 38

3-1-1.هدف کلی..................................... 38

3-1-2.اهداف جزئی.................................. 38

3-1-3.پیش فرض ها.................................. 39

3-1-4. سؤالات يا فرضيات تحقيق با توجه به اهداف طرح. 39

3-2.تعریف واژه ها................................. 39

3-2-1.تعریف نظری واژه ها.......................... 39

3-2-2. تعريف عملي واژه‌ها.......................... 40

3-3. معيارهاي پذيرش و خروج نمونه.................. 40

3-3-1. معیارهای پذیرش نمونه....................... 40

3-3-2.معیارهای خروج نمونه......................... 41

 3-4.متدولوژی و روش اجرا.......................... 42

3-5.نحوه‌ي تجزیه و تحليل اطلاعات/ روش‌هاي آماري مورد استفاده 43

3-6.محدودیت­ها و متغیرهای قابل کنترل............... 44

1-3-6.محدودیت­ها و متغیرهای غیر قابل کنترل.......... 44

3-7. نكات اخلاقي................................... 44

فصل چهارم:

نتایج و یافته ها.................................. 45

4-1. مقایسه آزمودنی ها از نظر متغیرهای زمینه ای به تفکیک گروه مورد مطالعه............................................ 46

4-1-1. مقایسه بیماران براساس گروه سنی و نوع گروه مطالعه   46

4-1-2. مقایسه بیماران براساس محل کانولاسیون و نوع گروه مطالعه  47

4-2. مقایسه آزمودنی ها از نظر متغیرهای پاسخ به تفکیک گروه های مورد مطالعه............................................ 48

4-3. مقایسه آزمودنی ها از نظرارتباط بین متغیرهای زمینه ای و مخدوش کننده و متغیر های پاسخ (فلبیت) به تفکیک گروه های مورد مطالعه  49

فصل پنجم:

بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات....................... 52

5-1. تاثیر مداخله بر فلبیت......................... 63

5-2. کاربرد نتایج در حرفه پرستاری.................. 68

5-3. پیشنهادات برای تحقیقات آینده.................. 69

فهرست منابع  ..................................... 70

ضمائم ............................................ 78

ضمیمه الف (پرسشنامه پژوهش)........................ 79

چكيده انگليسي .................................... 80

فهرست جداول

جدول4-1 . جدول توافقی توزیع فراوانی گروه های مختلف سنی در بیماران مورد مطالعه به تفکیک نوع مداخله دریافتی........... 47

جدول4-2 . جدول توافقی توزیع فراوانی محل کانولاسیون در بیماران مورد مطالعه به تفکیک نوع مداخله دریافتی................ 48

جدول 4-3 . جدول توافقی توزیع فراوانی بروز فلبیت در گروه های مورد مطالعه به تفکیک مدت زمان بعد از کانولاسیون......... 49

جدول 4-4 . جدول توافقی توزیع فراوانی شدت فلبیت در گروه های مورد مطالعه به تفکیک مدت زمان بعد از کانولاسیون......... 52

جدول 4-5 . توزیع فراوانی فلبیت در بیماران دریافت کننده کلوبتازول در زمان های مختلف بعد از کانولاسیون به تفکیک سن.... 54

جدول4-6 . توزیع فراوانی فلبیت در بیماران دریافت کننده نیتروگلیسیرین در زمان های مختلف بعد از کانولاسیون به تفکیک سن.... 55

جدول 4-7. توزیع فراوانی فلبیت در بیماران دریافت کننده کلوبتازول در زمان های مختلف بعد از کانولاسیون به تفکیک محل کانولاسیون    58

جدول 4-8. توزیع فراوانی فلبیت در بیماران دریافت کننده نیتروگلیسیرین در زمان های مختلف بعد از کانولاسیون به تفکیک محل کانولاسیون......................................... 59
فهرست نمودارها

نمودار 4-1. درصد فراوانی بروز و شدت فلبیت در 24 ساعت اول بعد از جای گذاری کاتتر در گروههای مورد مطالعه................ 52

نمودار 4-2. درصد فراوانی بروز و شدت فلبیت در 48 ساعت اول بعد از جای گذاری کاتتر در گروههای مورد مطالعه................ 52

نمودار 4-3. درصد فراوانی بروز و شدت فلبیت در 72 ساعت اول بعد از جای گذاری کاتتر در گروههای مورد مطالعه................ 53

نمودار 4-4. درصد فراوانی فلبیت در گروههای سنی مختلف در 24 ساعت بعد از جای گذاری کاتتر به تفکیک نوع داروی دریافتی..... 56

نمودار 4-5. درصد فراوانی فلبیت در گروههای سنی مختلف در 48 ساعت بعد از جای گذاری کاتتر به تفکیک نوع داروی دریافتی..... 56

نمودار 4-6. درصد فراوانی فلبیت در گروههای سنی مختلف در 72 ساعت بعد از جای گذاری کاتتر به تفکیک نوع داروی دریافتی..... 57

نمودار 4-7. درصد فراوانی فلبیت در مکانهای مختلف در 24ساعت بعد از جای گذاری کاتتربه تفکیک نوع داروی دریافتی......... 60

نمودار 4-8. درصد فراوانی فلبیت در مکانهای مختلف در 48ساعت بعد از جای گذاری کاتتربه تفکیک نوع داروی دریافتی......... 60

نمودار 4-9. درصد فراوانی فلبیت در مکانهای مختلف در 72ساعت بعد از جای گذاری کاتتربه تفکیک نوع داروی دریافتی......... 61