چكيده

مقدمه:در بخش مراقبت های ویژه، پنومونیِ وابسته به ونتیلاتور رتبه نخستِ عفونتهای بیمارستانی را به خود اختصاص داده است.از آنجایی که نقش پرستاران در پیشگیری از این عارضه بسیار حائز اهمیت است، پژوهش حاضر به منظور مقایسه‌ی تاثیر دو روش آموزش چهره به چهره وکارگاهی راهنمای بالینی پیش‌گیری از پنومونی وابسته به ونتیلاتور، برسطح دانش وعملکرد پرستاران انجام شده است.

مواد وروش ها:در این پژوهش نیمه تجربی ،عملکرد و سطح دانش پرستاران بخشهای آی سی یو یکی از بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز در دوگروه آموزش چهره به چهره (35 پرستار ) وآموزش کارگاهی (40 پرستار) راهنمای بالینی پیش‌گیری از پنومونی وابسته به ونتیلاتور سنجیده شد. عملکرد و سطح دانش نمونه های پژوهش هر گروه با کمک مشاهده مستقیم عملکرد ، پرسش‌نامه‌ی خودگزارش دهی و پرسش‌نامه‌ی سنجش دانش به صورت قبل و بعد ارزیابی شد . داده ها با کمک آزمون های آماری توصیفی (میانگین و فراوانی) و تحلیلی( آزمون تیِ‌ زوجی،تیِ مستقل، مک نمار، فیشر دقیق، ساین و آزمون مجذور کای)تحلیل گردید.

یافته ها: فراوانی نامناسب بودن فشار کاف لوله های نای وتراکئوستومی پس از آموزش در مقایسه با قبل کاهش چشمگیری یافت و یافته ها حاکی از تفاوت معنی دار در هر دو گروه آموزش چهره به چهره و گروه کارگاهی بود(P<0/001). فراوانی ساکشن های انجام نشده توسط پرستار قبل از آموزش در گروه چهره به چهره(P=0/008) و گروه کارگاهی(P=0/002) در مقایسه با پس از آن، تفاوت معنی داری را نشان داد. میانگین دانشِ پرستاران دوگروه بطور معنی داری از 22/36(قبل از آموزش) به93/93( بعد از آموزش) ارتقا یافت (P<0/001).اما فراوانی ِشستن ویا ضدعفونی کردنِ دست در تماس با بیمار، قبل و بعد از آموزش ، ضعیف ونامناسب بود و تفاوت معنی داری مشاهده نشد.گرچه آموزش به هر دو روش چهره به چهره و کارگاهی  بر سطح دانش وعملکرد پرستاران بسیار موثر بود اما با مقایسه این دو روش با هم در رابطه با متغیرهای مورد مطالعه  تفاوت معنی داری حاصل نشد.

نتیجه گیری:پایش وارزیابی بخشِ مراقبت های ویژه از نظر میزان رعایت اصول پیشگیری از پنومونیِ وابسته به ونتیلاتور،به خصوص در مورد فشار کاف ها وضدعفونی کردن دست ها  امری ضروری است وآموزش به پرستاران به روش های  چهره به چهره ، کارگاهی به منظور پیشگیری از بروز این بیماری بسیار موثر است.

کلمات کلیدی:پنومونی وابسته به ونتیلاتور، بخش مراقبت های ویژه، آموزش چهره به چهره، آموزش کارگاهی،پرستار، دانش ، عملکرد.

فهرست مطالب

عنوان                                         صفحه

فصل اول: مقدمه و بیان مساله 1

بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق 2

فصل دوم: چهارچوب پنداشتی و مروری بر متون 5

2-1. پنومونی وابسته به ونتیلاتور 6

2-2. اتیولوژی پنومونی وابسته به ونتیلاتور 7

2-3. پاتو فیزیولوژی پنومونی وابسته به ونتیلاتور 7

2-4. عوامل خطر ابتلاء به VAP 8

2-5. علائم پنومونی وابسته به ونتیلاتور 8

2-6. راهنمای بالینی پیش‌گیری از پنومونی وابسته به ونتیلاتور کشور ایرلند در سال 2011 8

2-6-1.اهمیت 8

2-6-2.آموزش 9

2-6-3.کنترل مراقبت‌های بالینی و پیش‌گیری از عفونت 9

2-6-4. لوله گذاری نای 10

2-6-5. تهویه با فشار مثبت 10

2-6-6.استراتژی دارویی 10

2-6-7. پیش‌گیری از آسپیراسیون 10

2-6-8.پیش‌گیری ازآلودگی وسایل 11

2-6-9. پیش‌گیری از کلونیزاسیونِ مجاری گوارشی 12

2-7. بررسی وکنترل فشار کاف لوله‌ی نای و تراکئوستومی 12

2-7-1.صدمات نای به‌علت فشار بالای کاف لوله‌ی نای 13

2-7-2. نرم شدگی غضروف نای 13

2-8 .شست‌وشو و ضد عفونی دست‌ها 14

2-9. مراقبت‌های پرستاری در پیش‌گیری از پنومونی وابسته به ونتیلاتور 14

2-10. آموزش چهره به چهره وکارگاهی در پرستاری 15

2- 11. جمع بندی 15

2-12.مروری بر متون 16

فصل سوم: مواد و روش‌ها 20

3-1. اهداف 21

3-1-1.هدف كلي 21

3-1-2.اهداف جزئي 21

3-2.فرضیات 22

3-3. معیارهای پذیرش و خروج نمونه 22

3-3-1. معیارهای ورود 22

3-3-2. معیار های خروج: 22

3-4. مواد و روش انجام تحقيق 23

3-4-1. جامعه مورد مطالعه و روش نمونه گیری 23

3-4-2.روش اجرا 23

3-4-3.روش تجزيه و تحليل اطلاعات 25

3-4-4. حجم نمونه 26

3-5.محدودیت‌ها 26

3-6.ملاحضات اخلاقی 26

فصل چهارم: نتايج و يافته‌ها 27

4-1. مقايسه جنس،سن،مدرک تحصیلی ومیزان سابقه کار در  ICU 28

4-2. یافته ها و نتایج مشاهده 29

4-2-1. میزان فشار کاف لوله‌های تراشه و یا تراکئوستومی بیماران 29

4-2-2 نتایج آماده بودن مایع ضد عفونی کنار تخت بیمار. 31

4-2-3. مناسب بودن وضعیت سر تخت بیمار (30 تا 45 درجه در صورت نداشتن ممنوعیت ) 32

4-2-4. مشاهده‌ی تعویض فیلتر ضد باکتری 33

4-2-5. مشاهده‌ی پوشیدن دست‌کش معاینه، شستن دست و یا ضدعفونی دست‌ها. 33

4-2-6. مشاهده‌ی ساکشن انجام نشده پرستار. 34

4-3. یافته ها و نتایج خودگزارش‌دهی 36

4-3-1. سوالات عمومی در ارتباط با روتین بخش‌ها 36

4-3-2. نتایج عملکرد شخصی پرستاران 38

4-4.نتایج دانش پرستار 42

فصل پنجم: بحث ونتیجه گیری 44

5-1. مشاهده 45

5-1-1. فشار کاف‌های لوله‌ی نای یا تراکئوستومی 45

5-1-2. ضد عفونی وشستن دست 46

5-1-3. آماده بودن مایع ضدعفونی ومناسب بودن سرتخت بیمار 46

5-1-4. تعویض فیلتر ضد باکتری 47

5-1-5. ساکشن انجام نشده‌ی پرستار 47

5-2. خودگزارش دهی 47

5-3. دانش پرستاران در پیش‌گیری از VAP 48

5-4. مقایسه‌ی قبل با بعد آموزشِ هر گروه 48

5-5. مقایسه‌ی گروه چهره به چهره با کارگاهی 48

5-6.نتیجه گیری 49

5-7. كاربرد پ‍‍‍ژوهش در حرفه‌ی پرستاري 49

5-8.پيشنهادات جهت پژوهش‌هاي آينده 50

فهرست منابع 51

ضمائم 56

فهرست جدول

عنوان                                         صفحه

جدول شماره4- 1. مقایسه جنس گروه چهره به چهره وکارگاهی 28

جدول شماره4- 2.مقایسه میانگین سن گروه چهره به چهره وکارگاهی 28

جدول شماره 4-3. مقایسه میانگین سابقه کار گروه چهره به چهره وکارگاهی 29

جدول شماره 4-4.مقایسه وضعیت فشار کاف قبل بابعد از آموزش 30

جدول شماره 4-5. مقایسه اماده بودن مایع ضد عفونی کنار تخت بیمار. 32

جدول شماره 4-6. مقایسه مناسب بودن وضعیت سر تخت بیمار گروه ها با یکدیگر 32

جدول شماره 4-7. مقایسه قبل با بعد از آموزش تعویض فیلتر ضد باکتری 33

جدول شماره 4-8. مقایسه درصد پوشیدن دستکش معاینه و شستن دست 34

جدول شماره 4-9. مقایسه قبل با بعد از آموزش ساکشن انجام نشده پرستار 35

جدول شماره4-10.پاسخ سوال1خودگزارش دهی 36

جدول شماره4-11. پاسخ سوال 2 خودگزارش دهی 37

جدول شماره4-12. پاسخ سوال 3 خودگزارش دهی 37

جدول شماره4-13. پاسخ سوال 4 خودگزارش دهی 37

جدول شماره4-14. پاسخ سوال 5 خودگزارش دهی 38

جدول شماره 4-15. پاسخ سوال 6 خودگزارش‌دهی 38

جدول شماره 4-16. پاسخ سوال 7 خودگزارش دهی 39

جدول شماره 4-17. پاسخ سوال 8 خودگزارش دهی 39

جدول شماره 4-18. پاسخ سوال 9 خودگزارش دهی 40

جدول شماره 4-19. پاسخ سوال 10 خودگزارش دهی 40

جدول شماره 4-20. پاسخ سوال 11 خودگزارش دهی 41

جدول شماره 4-21. پاسخ سوال 12 خودگزارش دهی 41

جدول شماره 4-22. پاسخ سوال 13 خودگزارش دهی 42

جدول شماره4-23. مقایسه میانگین وانحراف معیاردانش پرستاران 42

فهرست نمودارها

عنوان                                         صفحه

نمودار شماره4-1.مقایسه فشارکاف لوله های تراکئوستومی ونای گروه چهره به چهره 30

نمودار شماره 4-2. مقایسه فشارکاف لوله های تراکئوستومی ونای گروه کارگاهی 31

نمودار شماره 4-3. مقایسه فشارکاف های خطرناک 31

نمودار شماره 4-4. مقایسه میزان ساکشن انجام نشده پرستار گروه چهره به چهره 35

نمودار شماره 4-5. مقایسه میزان ساکشن انجام نشده پرستار گروه کارگاهی 36

نمودار شماره4-6.مقایسه قبل با بعد ازآموزش دانش پرستاران 43