این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده 1
فصل اول : کلیات تحقیق
1-1-معرفی اهمیت مناطق ساحلی 2
1-1-معرفی اهمیت مناطق ساحلی 3
1-1-1- ابعاد و اندازه سواحل و مناطق ساحلی جهان 3
1-1-2- اکوسیستمهای ساحلی 4
1-1-3- ارزش و اهمیت اقتصادی منابع اکوسیستمی 4
1-1-4- انواع منابع و کاربردهای مناطق ساحلی 4
1-2-ضرورت حفاظت از مناطق ساحلی 6
1-2-1-حفاظت سواحل 7
1-2-2-انواع طرحهای حفاظت از سواحل 7
1-3- تشریح مناطق ساحلی استان گیلان و منطقه بندی آن 8
1-3-1- تحلیل موقعیت استان 8
1-3-2-سواحل درياي خزر در استان گیلان 11
1-3-3-ویژگیهای اقلیمی استان گیلان (دما-رطوبت-باد) 16
1-3-4-منطقه بندی پیشنهادی جهت بکارگیری در مدل تاپسیس 21
1-3-5-معرفی اقلیمی مناطق ساحلی استان گیلان 22
1-3-5-1-منطقه اول ( آستارا) 22
1-3-5-2-منطقه دوم: تالش(طوالش) 33
1-3-5-3-رضوانشهر 34
1-3-5-4-بندرانزلی 34
1-3-5-5-رشت 46
1-4-معرفی انواع و تشریح عملکرد موجشکنها 67
1-4- موج شکنهای صندوقه ای پوشیده شده با بلوک بتنی مستهلک کننده موج 73
1-4-4-طریقه دیگرتقسیم بندی موج شکنها براساس نوع سازه ای 73
1-5-معرفی معیارهای موثر در جانمایی موج شکن 75
1-6-تشریح معیارهای موثر در جانمایی موج شکن 76
1-7-معرفی و تشریح مدل تاپسیس 126
فصل دوم :مروری بر تحقیقات انجام شده
مروری بر تحقیقات انجام شده 129
مروری بر تحقیقات انجام شده 130
فصل سوم : روش تحقیق
روش تحقیق : 134
3-1-وزندهی معیارهای موثر در جانمایی موج شکن 135
3-2-مقداردهی معیارهای موثردر جانمایی موج شکن در مناطق ساحلی استان گیلان 136
3-3-بکارگیری معیارهای جانمایی موج شکن در مدل تاپسیس 149
فصل چهارم : نتایج
نتایج: 163
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری: 164
منابع و مآخذ: 166
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول( 1-1): سهم واحدهاي طبيعي تشکيل دهنده استان گيلان 9
جدول(1- 1): منطقه بندی مناطق ساحلی دریای خزر در استان گیلان 22
جدول( 1-2 ): جانمایی موج شکن ها 75
جدول(1-3): وضعيت مورفوديناميكي ساختارهاي رسوبي بستر سواحل جنوبي درياي خزر 85
جدول (1-4) وضعيت عوارض مورفوديناميكي در ناحيه بخش خشك ساحل. 86
جدول شماره (1-5): فراواني زماني سيستمهاي اثر گذار بر سواحل جنوبي درياي خزر 104
جدول شماره (1-6): منشأ و فراواني سامانه هاي مؤثر بر ترازهاي توفاني سواحل جنوبي درياي خزر 105
جدول شماره (1-7): ويژگي هاي عمده تراز توفاني، فراواني سامان ههاي مؤثر و ويژگي هاي مسيرحركتي در هريك از خوشه ها 108
جدول (1-8) : سرعت جریانات دریایی m/m در خزر جنوبی سرعت میانگین و حداکثر جریان آب و جهت آن در شمال انزلی 119
جدول 3-1-مقادیروزنی معیارهای موثر در جانمایی موج شکن 135
جدول( 3-2): مقدار معیار شیب بستر (ماهیت منفی) 136
جدول(3-3): مقداری معیار طوفانی بودن دریا (ماهیت منفی) 136
جدول (3-4): مقدار معیار ارتفاع موج دریا (ماهیت منفی) 137
جدول (3-5): مقداری معیار جریانهای دریایی (ماهیت منفی) 137
جدول( 3-6): مقدار معیار شدت باد (ماهیت منفی) 138
جدول(3- 7): مقدار معیار شرایط پی و جنس خاک بستر دریا (ماهیت مثبت) 138
جدول (3-8): مقدار معیار میزان رسوبات ساحلی (ماهیت منفی) 139
جدول (3-9) :مقداری معیار دسترسی به مصالح ساختمانی (ماهیت مثبت) 139
جدول( 3-10): مقدار معیار کاربری موج شکن (ماهیت مثبت) 140
جدول (3-11) : مقدار معیار عوامل اقتصادی و سیاسی (ماهیت مثبت) 140
جدول (3-12): مقدار معیار اثرات زیست محیطی و اکوتوریسم (ماهیت منفی) 141
جدول( 3-13):مقدار معیار محدوده بندر وتعداد و ابعادو سهولت تردد کشتیها (ماهیت مثبت) 141
جدول (3-14) : معیار توسعه آتی بندر (ماهیت مثبت) 142
جدول(3-15): مقدار معیار هزینه تعمیر و نگهداری (ماهیت منفی) 142
جدول(3-15): مقدار معیاراستفاده تفریحی از بنادر و موج شکنها (ماهیت مثبت) 143
جدول(3-17): مقدار معیار احتمال لایروبی آتی محوطه بندری (ماهیت منفی) 143
جدول(3-18) : مقدار معیار وجود بندرگاههای مجاور (ماهیت منفی) 144
جدول( 3-19) : مقدار معیار میزان بالاامدگی دریاsetupوپیشروی موج در ساحلrunup (ماهیت منفی) 144
جدول3(-20) مقدار معیار احتمال پدیده انعکاس در مجاورت موج شکن (ماهیت منفی) 145
جدول(3-21) : مقدار معیار مدل شکست امواج در ناحیه ساحلی (ماهیت منفی) 145
جدول (3-22) : مقدار معیار ارضای معیارهای ایین نامه ای طراحی بنادر(نوسان آب در محدوده بندر)(ماهیت منفی) 146
جدول(3-23) : مقدار معیاراقلیمی(دما) (ماهیت منفی) 146
جدول(3-24) : مقدارمعیار اقلیمی(رطوبت) (ماهیت منفی) 147
جدول(3-25) : مقدارمعیار ارتباطات تجاری با همسایگان (ماهیت مثبت) 147
جدول(3-26):مقدارمعیار لرزه خیزی (ماهیت منفی) 148
فهرست نمودار
عنوان صفحه
نمودار( 1-1): ميانگين دماي ماهانه در استان گيلان 17
نمودار( 1-2): نقشه همدماي استان گيلان ( 2000- 1976 ) (كمانگر،1382) 17
نمودار(1-3): ميانگين رطوبت نسبي ماهانه در استان گيلان 18
نمودار (1-4): نقشه همباران استان گيلان ( 2000-1976 ) (كمانگر،1382) 19
نمودار (1-5): درصد فصلي بارش در استان گيلان 20
نمودار (1-6): حداكثر بارش روزانه شهرهاي پرباران استان گيلان 21
نمودار(1-7): تغييرات ماهانه دماي ميانگين آستارا 25
نمودار (1-8): تغييرات فصلي دماي آستارا 25
نمودار (1-9): روند تغييرات سالانه دماي آستارا 25
نمودار (1-10): تغييرات ماهانه رطوبت ميانگين آستارا 26
نمودار (1-12): روند تغييرات سالانه رطوبت آستارا 26
نمودار (1-11): تغييرات فصلي رطوبت آستارا 26
نمودار (1-13): ميانگين ماهانه بارندگي آستارا 27
نمودار(1-14):ميانگين فصلي بارندگي آستارا 27
نمودار(1-15): روند تغييرات مجموع بارندگي سالانه آستارا 27
نمودار (1-16): ميانگين ماهانه تعداد روزهاي باراني آستارا 28
نمودار (1-17): روند تغييرات سالانه تعداد روزهاي باراني آستارا 28
نمودار (1-18): حداكثر بارندگي 24 ساعته آستارا 28
نمودار( 1-19): ميانگين ماهانه تعداد روزهاي صاف آستارا 29
نمودار( 1-20): ميانگين ماهانه تعداد روزهاي نيمه ابري آستارا 29
نمودار (1-21): ميانگين ماهانه تعداد روزهاي تمام ابري آستارا 29
نمودار(1-22): ميانگين ماهانه تعداد روزهاي يخبندان آستارا 30
نمودار (1-23): روند تغييرات سالانه تعداد روزهاي يخبندان آستارا 30
نمودار (1-24): ميانگين ماهانه تعداد ساعات آفتابي آستارا 30
نمودار (1-25): روند تغييرات سالانه تعداد ساعات آفتابي آستارا 31
نمودار (1-26): ميانگين ماهانه فشار هواي ايستگاه آستارا 31
نمودار (1-27): روند تغييرات سالانه فشار هواي ايستگاه آستارا 31
نمودار (1-28): ميانگين ماهانه سرعت باد آستارا 32
نمودار (1-29): روند تغييرات سالانه سرعت باد آستارا 32
نمودار (1-30): ميانگين فصلي باد آرام آستارا 32
نمودار (1-31) : نمودار تغييرات ماهانه دماي ميانگين بندرانزلي 37
نمودار (1-32): نمودار تغييرات فصلي دماي بندرانزلي 38
نمودار (1-33): نمودار روند تغييرات سالانه دماي بندرانزلي 38
نمودار (1-34): نمودار روند تغييرات سالانه رطوبت بندرانزلي 38
نمودار (1-35): نمودار تغييرات فصلي رطوبت بندرانزلي 39
نمودار (1-36): نمودار ميانگين فصلي بارندگي بندرانزلي 39
نمودار (1-37) : نمودار ميانگين ماهانه بارندگي بندرانزلي 39
نمودار (1-38): نمودار روند تغييرات مجموع بارندگي سالانه بندرانزلي 40
نمودار (1-39): نمودار ميانگين ماهانه تعداد روزهاي باراني بندرانزلي 40
نمودار (1-40): نمودار روند تغييرات سالانه تعداد روزهاي باراني بندرانزلي 40
نمودار (1-41): نمودار حداكثر بارندگي 24 ساعته بندرانزلي 41
نمودار (1-42): نمودار روند تغييرات سالانه تعداد ساعات آفتابي بندرانزلي 41
نمودار (1-43): نمودار ميانگين ماهانه تعداد روزهاي نيمه ابري بندرانزلی 41
نمودار (1-44): نمودار ميانگين ماهانه تعداد روزهاي تمام ابري بندرانزلي 42
نمودار( 1-45): نمودار ميانگين ماهانه تعداد روزهاي يخبندان بندرانزلي 42
نمودار (1-46): نمودار روند تغييرات سالانه تعداد روزهاي يخبندان بندرانزلی 42
نمودار( 1-47): نمودار ميانگين ماهانه تعداد ساعات آفتابي بندرانزلي 43
نمودار (1-48): نمودار روند تغييرات سالانه فشار هواي ايستگاه انزلي 43
نمودار (1-49): نمودار روند تغييرات سالانه سرعت باد بندرانزلي 43
نمودار (1-50): نمودار ميانگين ماهانه سرعت باد بندرانزلي 44
نمودار (1-51): نمودار ميانگين ماهانه فشار هواي ايستگاه انزلي 44
نمودار (1-52): نمودار ميانگين ماهانه دماي آب و دماي هواي انزلي 44
نمودار (1-53): نمودار ميانگين فصلي باد آرام بندرانزلي 45
نمودار (1-54): نمودار ميانگين ماهانه شوري آب در بندر انزلي 45
نمودار (1-56): نمودار ميانگين ماهانه تفاضل دماي آب و هوا در انزلي 46
نمودار (1-57): نمودار ميانگين ماهانه PH آب در بندر انزلي 46
نمودار(1-58) : نمودار تغييرات ماهانه دماي ميانگين رشت 49
نمودار (1-59): نمودار تغييرات فصلي دماي رشت 50
نمودار( 1-60): نمودار روند تغييرات سالانه دماي رشت 50
نمودار( 1-61): نمودار تغييرات ماهانه رطوبت ميانگين رشت 50
نمودار( 1-62): نمودار تغييرات فصلي رطوبت رشت 51
نمودار( 1-63): نمودار روند تغييرات سالانه رطوبت رشت 51
نمودار( 1-64): نمودار ميانگين ماهانه بارندگي رشت 51
نمودار( 1-65):نمودار ميانگين فصلي بارندگي رشت 52
نمودار( 1-66) : نمودار روند تغييرات مجموع بارندگي سالانه رشت 52
نمودار (1-67): نمودار ميانگين ماهانه تعداد روزهاي باراني رشت 52
نمودار( 1-68): نمودار روند تغييرات سالانه تعداد روزهاي باراني رشت 53
نمودار( 1-69): نمودار حداكثر بارندگي 24 ساعته رشت 53
نمودار( 1-70): نمودار ميانگين ماهانه تعداد روزهاي صاف رشت 53
نمودار( 1-71): نمودار ميانگين ماهانه تعداد روزهاي نيمه ابري رشت 54
نمودار( 1-72): نمودار ميانگين ماهانه تعداد روزهاي تمام ابري رشت 54
نمودار( 1-73): نمودار ميانگين ماهانه تعداد روزهاي يخبندان رشت 54
نمودار( 1-74): نمودار روند تغييرات سالانه تعداد روزهاي يخبندان رشت 55
نمودار( 1-75): نمودار ميانگين ماهانه تعداد ساعات آفتابي رشت 55
نمودار(1-76): نمودار روند تغييرات سالانه تعداد ساعات آفتابي رشت 55
نمودار( 1-77): نمودار ميانگين ماهانه فشار هواي ايستگاه رشت 56
نمودار( 1-78) : نمودار روند تغييرات سالانه فشار هواي ايستگاه رشت 56
نمودار (1-79): نمودار ميانگين ماهانه سرعت باد رشت 56
نمودار( 1-80): نمودار روند تغييرات سالانه سرعت باد رشت 57
نمودار( 1-81) : نمودار ميانگين فصلي باد آرام رشت 57
نمودار( 1-82) : تغييرات ماهانه دماي ميانگين لاهيجان 61
نمودار( 1-83): تغييرات فصلي دماي لاهيجان 61
نمودار( 1-84): روند تغييرات سالانه دماي لاهيجان 61
نمودار (1-85): ميانگين ماهانه رطوبت نسبي لاهيجان 62
نمودار (1-86): ميانگين فصلي رطوبت نسبي لاهيجان 62
نمودار( 1-87): تغييرات سالانه رطوبت نسبي لاهيجان 62
نمودار (1-88) : نمودار ميانگين ماهانه بارندگي لاهيجان 63
نمودار (1-89): نمودار ميانگين فصلي بارندگي لاهيجان 63
نمودار( 1-90): نمودار روند تغييرات مجموع بارندگي سالانه لاهيجان 63
نمودار( 1-91): نمودار ميانگين ماهانه تعداد روزهاي باراني لاهيجان 64
نمودار (1-92): نمودار روند تغييرات سالانه تعداد روزهاي باراني لاهيجان 64
نمودار(1-93): حداكثر بارندگي 24 ساعته لاهيجان 64
نمودار (1-94): نمودار ميانگين ماهانه تعداد روزهاي يخبندان لاهيجان 65
نمودار (1-95): نمودار روند تغييرات سالانه تعداد روزهاي يخبندان لاهيجان 65
نمودار (1-95): نمودار ترازهاي توفاني قابل مشاهده از مشاهدات ساعتي سواحل جنوبي درياي خزر 97
نمودار (1-96): نمودار رابطه تغييرات تراز آب دريا(Δhc) با دوره ميانگين داده هاي اوليه 97
نمودار (1-97): دندروگرام تحليل خوشه اي نقشه هاي همديدي زمان رخداد تراز توفاني بالاتر از50 سانتيمتر 98
نمودار (3-1) امتیاز مناطق مورد بررسی جهت احداث موج شکن (خروجی مدل تاپسیس) 161
فهرست شکل ها
عنوان صفحه
شکل(1-1): نقشه سياسي استان گيلان 10
شکل( 1-2 ): نقشه گیلان 21
شکل(1-8): نقشه منطقه لنگرود 66
شکل(1-3): ریخت شناسی بستر دریای خزر (The Caspian Sea, 1987). 80
شکل( 1-4 ): منطقه ریخت شناسی ساحلی 82
(شكل 1-5). 84
شكل (1-6) سوراخ هاي زيستي روي بستر درياي خزر 85
شکل(1-7): انواع موجك هاي ماسه اي در منطقه مورد بررسي 86
شکل (1-8): نقشه عمق سنجی دریای خزر 90
شکل (1-9): تغییرات مورفولوژیکی دهانه رودخانه سفیدرود در دریای خزر 91
شکل (1-10): سهم رودخانه های حاشیه خزر در ورود آب به حوضچه دریای خزر 92
شکل (1-11: دریای طوفانی) 92
شکل(1-12): اثر مد توفان بر سطح دريا و مد نجومي 94
شکل (1-13): نقشه محدوده مورد مطالعه و موقعيت ايستگا ههاي ترازسنجي 96
شکل (1-14): الگوهاي گردشي سطح 500 و 1000 ميليبار مؤثر بر ترازهاي توفاني بيش از 5/0 101
شکل شماره (1-15): ميانگين مسيرهاي عمده سيستم ها با منشا ده گانه 106
شکل شماره (1-16):ميانگين مسيرهاي عمده رودبادهاي 500 هكتوپاسكال 106
شکل شماره (1-17): مسيرهاي ده گانه سامانه هاي موثر بر ترازهاي توفاني بيش از 50 سانتيمتر 107
شکل شماره (1-18): جزر و مد 108
شکل شماره (1-19): تصاویر جز و مد 110
شکل شماره (1-20): نماي نزديك از مش محاسباتي در جنوب درياي خزر 112
شکل شماره (1-21): اصلاحات اعمال شده به جهت و سرعت باد مدل ECMWF Operational 113
شکل (1-22): سري زماني ارتفاع موج و نمودار پراكندگي داده هاي مدل در مقايسه با بويه اميرآباد در مارس و آوريل 2002 114
شکل (1-23): گلموج حاصل از مدلسازي و اندازه گيري در محل بويه نكادر سال 1992 115
شکل (1-24): نمودار پراكندگي ارتفاع موج حاصل از مدلسازي و داده هاي ماهواره اي براي نقطه Tr-2-3 115
شکل (1-25): ارتفاع موج به متر در دوره بازگشت 100 ساله بر اساس توزيع TGUM/ ML (بخش جنوبي خزر) 116
شکل (1-26) جریان های آبی در دریای خزر 117
شکل (1-27) : پراکنش رسوب های سطحی در کف دریای خزر 118
شکل (1-28) : بنادر و شهرهای ساحلی دریای خزر 118
شکل (1-29) : جریان های دریایی در دریای خزر (ماخذ دکتر امین سحابی) 119
شکل (1-30) :گلباد ایستگاه های هواشناسی استان گيلان 122
شکل (1-31) : ایستگاه آستارا 123
شکل (1-32): ایستگاه تالش 123
شکل (1-33): ایستگاه انزلي 124
شکل (1-34) : ایستگاه رشت - فرودگاه 124
شکل (1-35) : ایستگاه رشت – کشاورزی 125
شکل (1-36) : ایستگاه كياشهر (آستانه) 125
شکل (1-37) : کانون سطحی زمین لرزه فیرزو آباد 126
فهرست نقشه ها
عنوان صفحه
نقشه (1-1): نقشه منطقه آستارا 23
نقشه (1-2): نقشه منطقه تالش 33
نقشه (1-3): نقشه منطقه رضوانشهر 34
نقشه( 1-4): نقشه منطقه بندرانزلی 34
نقشه(1-5): نقشه منطقه رشت 46
نقشه( 1-6 ): نقشه منطقه آستانه اشرفیه 58
نقشه( 1-7): نقشه منطقه لاهیجان 59
نقشه(1-9):نقشه منطقه رودسر 67
چکیده
موج شكن ها سازه هايي هستند كه بنادر را در برابر اثرات ويران كننده امواج درياها حفاظت ميكنند. تاريخ ساخت موج شكن ها به 4000 الي 5000 سال پيش ميرسد. فينيقي ها اولين كساني بودند كه اقدام به ساخت موج شكن هاي اوليه نمودند. در قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم موج شكن هاي مشابهي ساخته شد كه بر اثر حوادث و خرابي هاي زيادي كه به بار آوردند همگي از نظر مهندسي مردود شناخته شدند. دو موج شكن الجيز (ALGIERS) و كاتانيا (CATANTA) از اين نمونه اند. كه هر دو به علت لغزيدن تخته سنگهايشان بر روي يكديگر بكلي ويران گشتند. لذا براي مقابله با چنين خرابيها لازم آمد تا مطالعاتي در اين زمينه انجام گيرد. موج شكن ها سازه هاي ديواره اي شكلي هستند كه با استهلاك انرژي امواج , حوضچه آرامشي در سمت ساحلي خود ايجاد مي نمايند .از محيط آرام ايجاد شده بوسيله بازوهاي موج شكن استفاده هاي ديگري نيز مي شود كه از آن جمله مي توان باراندازي , و باربرداري و عملكرد ايمن شناورها و نيز حفاظت از تسهيلات بندري و مناطق و گردشگاههای ساحلی را بر شمرد . علاوه بر موارد فوق الذكر موج شكن ها مي توانند با بهبود شرايط ورودي بنادر و هدايت جريانهاي دريائي و ايجاد ترازهاي متفاوت آب, روند رسوبگذاري را كنترل نمايند. برای طراحی و جانمایی موج شکن علاوه بر بررسی ضروریت طرح، انجام عملیات هیدروگرافی و مطالعات و جمع آوری اطلاعات مربوط به عمق آب و مقدار و ارتفاع جذر و مد- ارتفاع متوسط امواج- جهت وزش باد های موسمی – میزان قدرت و نوع طوفانهای دریایی در منطقه- جهت و شدت وزش باد غالب- مطالعه بستر دریا بوسیله گمانه زنی و تعیین میزان و ارتفاع لای و رسوبات و همچنین تعیین نوع بستر(بستر سنگی یا بستر ماسه ای) موردنیاز میباشد. با بدست آوردن تمامی اطلاعات مذکور، طراحی با مد نظر قرار دادن این داده ها و همچنین بر اساس کارایی مورد نیاز موج شکن از لحاظ وسعت مورد نیاز حوضچه میزان سطح آب خور حوضچه جهت استفاده نوع کاربری و تعداد و تناژ نوع شناور هایی که برای استفاده از حوضچه یا وسعت محدوده ساحل حفاظتی مد نظر کارفرما میباشد و در واقع براساس نوع کاربری تعریف شده توسط کارفرما، اقدام به جانمایی و طراحی موج شکن مینماید. در این تحقیق سعی برآن است که بامنطقه بندی مناطق ساحلی براساس معیارهای دارای اولویت فوق با بکارگیری مدل تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS مکانهای دارای اولویت احداث موج شکن براساس منطقه بندی ساحلی را مشخص نماییم.
فصل اول :
کلیات تحقیق
1-1-معرفی اهمیت مناطق ساحلی
دریاها و اقیانوسها بیش از 60 درصد از سطح زمین رامی پوشانند و متجاوز از 97 درصد آب موجود در کره زمین را در خودجای داده و نقشی حیاتی درچرخه انرژی وغذایی ایفامی کنند. انسانها برای بسیاری ازمسایل بویژه انرژی و موادمعدنی به دریاهاواقیانوسهاوابسته اند. دریاهاواقیانوسهاسکونتگاه موجودات زنده ومنبع غذایی بسیارمهم هستند . دریاهاواقیانوسها همچنین محلی برای تفریح، یادگیری ، تقویت قوای تخیل و ابداع در انسانها هستند . بسیاری از منابع مهم دریاها و اقیانوسها در نزدیک سواحل آنها متمرکز هستند . در سال 1997 تقریباً 601 میلیون نفر دارند در سواحل یا در نزدیکی سواحل واقع شده بودند.درصد شهرهای جهان که هر کدام جمعیتی بیش از 6بررسی منابع ساحلی جهان و آشنایی با آن برای کلیه کسانی که در سطوح مختلف درگیر مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی هستند مهم و ضروری است . در حقیقت بخش اعظمی مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی بر محور نحوه بهره برداری درست وحفاظت از این منابع استوار است . اکوسیستمهای ساحلی منابع زاینده زیست محیطی هستند که نقش بسیار تاثیرگذاری در حیات کره زمین ایفا می نمایند.مناطق ساحلی به دلیل برخورداری از انواع منابع طبیعی و غیر طبیعی موجود در آنها دارای ارزش و اهمیت بالای اقتصادی،اجتماعی و زیست محیطی می باشند و دارای ارزش اقتصا دی بسیار بالایی هستند که در برخی از موارد اقتصاد کشورها و جوامع به شدت به آن وابسته است . از نظر زیست محیطی مناطق ساحلی به دلیل دارا بودن اکوسیستمهای مولد و حساس دارای اهمیت وارزش فوق العاده ای می باشند.
مناطق ساحلی جهان را از زوایای مختلف می توان مورد توجه و بررسی قرار داد:
1-1-1- ابعاد و اندازه سواحل و مناطق ساحلی جهان
سواحل جهان طولی به اندازه 1634701 کیلومتر دارند . مساحت سواحل از خط ساحلی تا فلات قاره (عمق دویست متری ازخط ساحلی)بالغ بر 242811 هزار کیلومتر مربع و مساحت قلمرو سرزمینی مجموع کشورها 18869هزار کیلومتر مربع میباشد. مساحت منطقه ویژه انحصاری کشور ها در حدود 1021084هزار کیلومتر مربع است . بر اساس آخرین اطلاعات موجودنزدیک به 39 درصد جمعیت جهان در فاصله 100 کیلومتری از سواحل زندگی می کنند .
1-1-2- اکوسیستمهای ساحلی
خصوصیات سواحل ، اطلاعات پایه و مرجعی برای ارزیابی اکوسیستم های ساحلی و نحوه مدیریت آنها ارایه می دهند.
1-1-3- ارزش و اهمیت اقتصادی منابع اکوسیستمی
ارزش گذاری اقتصادی برای اکوسیستمها و خدماتی که ارایه می دهند کار سخت و پیچیده ای است . با این حال عده ای ازدانشمندان و اقتصاددانان کوشیده اند با استفاده از روشهای گوناگون برآوردهایی از ارزش کالاها و خدمات اکوسیستمها تهیه انجام داده اند . بر (Costanza et al., 1997) نمایند. یکی از این موارد، مطالعه ای است که کوستانزا و دیگران در سال 1997اساس این مطالعات ارزش سالانه خدمات اکوسیستمی ارایه شده توسط کل اکوسیستمهای موجود در بیوسفر چیزی بین 16 تا 33تریلیون دلار آمریکا برآورد شده است که نزدیک به 8/1 برابر بزرگتر از ارزش تولید ناخالص ملی کل کشورهای جهان است.تشکیل خاک به دلیل اهمیتی که برای کشاورزی دارد از پر ارزش ترین خدمات اکوسیستمی است . خدمات تفریحی و تنظیم و عرضه آب در رده بعدی قرار دارند .بدیهی است سهم قابل توجهی از این خدمات توسط اکوسیستم های ساحلی ارایه می شوند.
1-1-4- انواع منابع و کاربردهای مناطق ساحلی
کاربری های ساحلی انواع متعددی دارند ولی در یک تقسیم بندی کلی می توان آنها را به چهار دسته تقسیم بندی نمود . این چهار دسته عبارتند از:
الف) استخراج منابع
• صيد و صيادي
• جنگلداري
• نفت و گاز
• معدن
ب) زیرساختها
• حمل و نقل
• بنادر
• اسكله هاوموجشکنها
• دفاع و حفاظت ساحلي
ج)توریسم و اوقات فراغت
د)حفاظت و نگهداری از تنوع زیستی
منابع ساحلی را می توان به دو دسته منابع تجدید شونده و تجدید ناپذیر تقسیم بندی نمود.
-استخراج منابع ( صيد و صيادی)
منابع تجد ید شونده ساحلی عمدتا منابع شیلا تی هستند که توسط صید تجاری و صید تفریحی و پرورش آبزیان بهره برداری می شوند .
-استخراج منابع (منابع جنگلی)
منابع جنگلی یکی دیگر از منابع تجدید شونده در مناطق ساحلی هستند که عمدتاً بر روی استخراج و بهره برداری از جنگلهای مانگرو استوار است . مانگرو به طور تار یخی منبعی برای سوخت، ساخت لوازم خانگی و سا یر استفاده ها در مناطق ساحلی بوده است ولی طی سالهای اخیر بهره برداری بی رویه از آن بویژه برای سوخت بطور روز افزونی در حال افزا یش بوده است .
-استخراج منابع (منابع نفت و گاز)
منابع نفت و گاز از جمله مهمتر ین منابع تجد ید ناپذیر هستند که در اغلب مناطق ساحلی وجود داشته و با سرعت زیادی درحال استخراج می باشند . بعضی از مناطق ساحلی و دریایی دارای ذخایر عظیمی از نفت و گاز و بعضی دارای ذخایر فراوانی ازطلا، کبالت، فسفر و سایر سنگهای با ارزش معدنی هستند . به این دسته از کانیهای ارزشمند باید شن و سنگ را نیز که در بعضی مناطق ساحلی به وفور یافت می شوند اضافه کرد.ذخایر انرژی ساحلی 11.8درصد از کل ذخایر نفت جهان و 25 درصد ذخایر گاز جهان را تشکیل می دهند.
-استخراج منابع (منابع معدنی )
سواحل همچنین دارای منابع معدنی مانند شن و ماسه، نمک و صخره های مرجانی هستند که ضمن ا ینکه بخش قابل توجهی از فعالیتها را در مناطق ساحلی به خود اختصاص می دهند نیاز به مدیریت درست منابع دارند و بدون استفاده درست از آنها مشکلات زیادی بوجود خواهد آمد .