این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.
فهرست مطالب
چکیده: 1
مقدمه: 2
فصل اول: کلیات تحقیق 3
1-1- مقدمه فصل 4
1-2- بیان مسئله 4
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق 10
1-4- هدف‌های تحقیق 13
1-4-1- هدف کلی 13
1-4-2- هدف‌های ویژه 14
1-5- سؤال‌های تحقیق 14
1-5-1- سؤال کلی 14
1-5-2- سؤال ویژه 14
1-6- نوع روش تحقیق 15
1-7- نحوه و ابزار گردآوری داده‌ها 15
1-7-1- جامعه آماری و نمونه تحقیق 16
1-8- نحوه و ابزار تجزیه‌وتحلیل داده‌ها 16
1-9- قلمرو تحقیق 17
1-9-1- قلمرو موضوعی 17
1-9-2- قلمرو زمانی 17
1-9-3- قلمرو مکانی 18
1-10- واژگان کلیدی تحقیق 18
فصل دوم: ادبیات موضوع 23
2-1- مقدمه 24
2-2- تاریخچه برون‌سپاری در حوزه شهری شهرداری قم 24
2-3- ماهیت و مفهوم برون‌سپاری 26
2-4- تعاریف برون‌سپاری 30
2-5- دلايل عمده برون‌سپاری 34
2-5-1- مزایای برون‌سپاری 36
2-5-2- معایب برون‌سپاری 42
2-6- تفاوت برون‌سپاری، پیمانکاری، خصوصی‌سازی و کوچک‌سازی 43
2-6-1- خصوصی‌سازی 44
2-6-2- کوچک‌سازی 45
2-7- درون‌سپاری 46
2-8- برون‌سپاری از دیدگاه بهره‌وری 46
2-9- انواع برون‌سپاری 49
2-10- فرآیند برون‌سپاری 52
2-11- اهمیت ضرورت آسیب‌شناسی نظام برون‌سپاری 53
2-12- مفهوم آسیب‌شناسی سازمانی 55
2-12-1- کانون‌های آسیب‌زا 58
2-12-2- عوامل ایجادکننده آسیب‌ها 59
2-12-3- کاربرد مدل‌های سازمانی 60
2-13- فرآیند آسیب‌شناسی سازمانی 62
2-13-1- الگوهای آسیب‌شناسی سازمانی 64
2-14- ماهیت آسیب‌شناسی برون‌سپاری خدمات شهری 65
2-15- شناسایی فرصت‌ها، تهدیدات و شرایط محیطی از دیدگاه اسلام 69
2-16- مدل SWOT به‌عنوان الگوی تحقیق 70
2-16-1- ابزار تحليل SWOT 72
2-16-2- بررسی محیطی 74
2-16-3- نقاط قوت 78
2-16-4- نقاط ضعف 78
2-16-5- تهدیدها 79
2-16-6- فرصت‌ها 79
2-17- کاربرد مدل SWOT در آسیب‌شناسی نظام برون‌سپاری 79
مروری بر مطالعات گذشته 82
الف: تحقیقات داخلی 82
ب: تحقیقات خارجی 92
فصل سوم: روش‌شناسی پژوهش 94
3-1- مقدمه 95
3-2- نحوه اجرای تحقيق 95
3-3- روش و ابزار گردآوري داده‌ها 97
3-3-1- اطلاعات کتابخانه‌ای 97
3-3-2- روش دلفي- پانل صاحب‌نظران 98
3-3-3- پرسشنامه 98
3-3-4- مصاحبه 98
3-4- روش دلفی به‌عنوان روشی برای انجام تحقیق 99
3-5- فرايند طراحي مدل تحقيق 102
3-6- سؤال اصلي تحقیق 104
3-7- طرح تحقیق 104
3-8- روش تعیین پانل خبرگان 105
3-9- روایی روش دلفی 106
3-10- پایایی روش دلفی 107
3-11- روش‌های تجزیه‌وتحلیل اطلاعات 109
فصل چهارم: تجزیه‌وتحلیل داده‌ها 111
4-1- مقدمه 112
4-2- فهرست ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های اولیه 112
4-3- تجزیه‌وتحلیل داده‌های حاصل از دور اول 114
4-4- تجزیه‌وتحلیل داده‌های حاصل از دور دوم 117
4-5- تجزیه‌وتحلیل داده‌های حاصل از دور سوم 122
4-6- ضریب اهمیت عوامل مدل SWOT 126
4-7- محاسبه امتیازات عوامل چهارگانه مدل SWOT 130
فصل پنجم: نتایج و راهکارهای تحقیق 132
5-1- مقدمه 133
5-2- خلاصه و نتیجه تحقیق 133
5-3- مقایسه تحقیق حاضر با پژوهش‌های قبلی 141
5-4- تحلیل و بحث 142
5-5- تدوین ماتریس SWOT 148
5-6- ماتریس تدوین راهبردهای نظام برون‌سپاری خدمات شهری شهرداری قم 149
5-7- پیشنهادهای عملیاتی 151
5-8- پیشنهادهایی برای محققان آینده 154
5-9- محدودیت‌های تحقیق 154
منابع و مأخذ: 157
پیوست‌ها: 165
فهرست جدول‌ها
جدول 2-1: مزایا برون‌سپاری 41
جدول 2-2: معایب برون‌سپاری 42
جدول 2-3: چرخه حیات برون‌سپاری گاتنر 49
جدول 2-4: انواع برون‌سپاری بر اساس طبقه‌بندی حوزه‌ای 50
جدول 2-5: انواع برون‌سپاری بر اساس معیارهای طبقه‌بندی 51
جدول 2-6: انواع آسیب‌های سازمانی 60
جدول 3-1: مراحل پژوهش 96
جدول 3-2: خصوصيات و ویژگی‌های اعضاي پانل 106
جدول 3-3: آزمون آلفاي كرونباخ براي پايايي عوامل و ابعاد پرسشنامه 108
جدول 3-4: آزمون آلفاي كرونباخ براي پايايي کل پرسشنامه 109
جدول 4-1: فهرست متغیرها، ابعاد مؤلفه‌ها و شاخص‌های اولیه 113
جدول 4-2: نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل پرسشنامه دور اول 115
جدول 4-3: نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل پرسشنامه دور دوم 119
جدول 4-4: نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل پرسشنامه دور سوم 123
جدول 4-5: ضریب اهمیت عوامل 127
جدول 5-1: اهم نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت 149
جدول 5-2: ماتریس عوامل درونی و بیرونی 150
فهرست شکل‌ها
شکل 2- 1: ارکان اصلی آسیب‌شناسی سازمانی 63
شکل 2-2: الگوی جامع مدیریت استراتژیک 70
شكل 3-1: فرآيند انجام يك پژوهش دلفي 102
شکل 4-1: محاسبه امتیازات عوامل چهارگانه مدل SWOT 131
شکل 5-1: ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی 147
چکیده:
پژوهش حاضر به دنبال بررسی آسیب‌شناسی عوامل درونی و بیرونی نظام برون‌سپاری خدمات شهری با استفاده از مدل SWOT میباشد. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازنظر روش تحقیق توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش، مدیران و کارشناسان ارشدخبره شهرداری قم است که تعداد آنها در زمان انجام تحقیق 30 نفر میباشد. برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به مبانی نظری و استخراج عوامل و شاخص‌های اولیه از شیوه مصاحبه، منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی و جهت گردآوری اطلاعات و داده‌های موردنیاز به‌منظور بررسی نظر خبرگان از پرسشنامه استفاده‌شده است. به‌منظور تائید روایی، از روایی محتوایی (صوری) استفاده شده (استفاده از نظر خبرگان پیرامون موضوع و به‌منظور تائید پایایی (اعتبار) از آزمون آلفای کرونباخ استفاده‌شده که میزان آن برای عوامل درونی (متغیر نقاط قوت 854/0، متغیر نقاط ضعف 900/0) و عوامل بیرونی (فرصت‌ها 922/0، تهدیدها 840/0) و برای کل پرسشنامه 892/0 است. به‌منظور بررسی شاخص‌ها از آزمون میانگین پاسخ‌ها و همچنین فریدمن جهت رتبه‌بندی شاخص‌ها استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند در ارزیابی عوامل بیرونی نمره تهدیدها (386) از نمره فرصت‌ها (195) بیشتر است و در ارزیابی عوامل درونی نمره قوت‌ها (327) از نمره ضعف‌ها (182) بیشتر است؛ بنابراین نتایج حاکی از آن است که در ارزیابی عوامل بیرونی، نقاط تهدید بر فرصت‌ها و در ارزیابی عوامل درونی، نقاط قوت بر ضعف‌ها غلبه دارد و همچنین نتایج مصاحبه‌ها با نتایج پرسشنامه هم سو است؛ بنابراین، می‌توان گفت در تدوین راهبردها، مطلوب آن است که نظام برون‌سپاری خدمات شهری با بهره‌گیری از قوت‌های درونی و افزایش فرصت‌ها، از عوامل درونی و بیرونی محیط، استفاده لازم را ببرد. همچنین لازم است نظام برون‌سپاری خدمات شهری در صورت امکان راهبردهایی برای کاهش اثرات منفی تهدیدها تهیه و تدوین کند.
کلیدواژه: آسیب‌شناسی، عوامل درونی (نقاط قوت و ضعف)، عوامل بیرونی (فرصت‌ها و تهدیدها)، برون‌سپاری، خدمات شهری، شهرداری قم
مقدمه:
مقام معظم رهبری فرمودند: در امر تحقیق و نوآوری به‌هیچ‌وجه انحصارطلبی نکنید... از بیرون مجموعه هر چه می‌َتوانید استفاده کنید... حقیقتاً از این ظرفیت موجود در کشور استفاده کنید.
امروزه مسائلی چون افزایش فشارهای رقابتی، دشواری‌های کسب‌وکار، محدودیت منابع، پیچیدگی‌های فنّاورانه، تخصصی شدن کارها، شتاب تحولات محیطی، عدم اطمینان به آینده افزایش هزینه‌ها، بزرگ شدن بیش‌ازاندازه برخی از سازمان‌ها (به‌ویژه در بخش عمومی) و نیز محدودیت‌های قانونی سبب شده است تا سازمان‌ها در الگوهای مدیریتی خود تجدیدنظر کرده و برای دست‌یابی به مزیت‌های رقابتی در دنیای کنونی کسب‌وکار، به استراتژی‌های جدید روی‌آورند. یکی از این استراتژی‌ها، تمرکز بر شایستگی‌های اصلی و واگذاری انجام بسیاری از فعالیت‌ها به منابع خارج از سازمان (برون‌سپاری) است.
برون‌سپاری راهی نوین برای حل مشکلات سازمان‌ها است و موجب کوچک شدن همراه با کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و کیفیت خدمات، ایجاد اشتغال مؤثر در بخش خصوصی،انتقال فناوری، جذب سرمایه‌گذار، ایجاد درآمد می‌گردد. برون‌سپاری ابزاری قدرتمندی است که در صورت استفاده درست، می‌تواند کامیابی سازمان را به همراه داشته باشد؛ اما چنانچه در استفاده از این ابزار قدرتمند دقت و تأمل کافی صورت نگیرد، نه‌تنها هیچ‌یک از منافع مورد انتظار حاصل نمی‌شود، بلکه آسیب‌ها و خسارات جبران‌ناپذیری بر منافع (بلندمدت) سازمان وارد می‌شود.
فصل اول:
کلیات تحقیق
1-1- مقدمه فصل
با عنایت به اینکه هر پژوهشی در چارچوبی علمی انجام می پذیرد. عوامل و عناصر اصلی تشکیل‌دهنده طرح پژوهشی حاضر در برگیرنده؛ بیان مسئله و تبین ضرورت انجام پژوهش شروع‌شده و به روش‌شناسی تحقیق و تدوین فرضیه‌ها و چگونگی طراحی و تدوین ابزار گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و درنهایت واژه‌های کلیدی تحقیق ختم می‌شود.
1-2- بیان مسئله
امروزه مديران دريافتهاند که بايد از تصدي‌گري‌هاي بي‌حاصل كه فعالیت‌های واقعي آنها نيستند، دست كشيده، از نقش كنترلي خود کاسته و به نقش‌هاي مذاکره گر، پشتيبان، تحليلگر، راه‌حل دهنده و كمك دهنده بيفزايند. در اين شرايط است که برون‌سپاری فعاليتهاي سازمان به‌عنوان ضرورتي اجرايي و يك راهبرد اجتناب‌ناپذیر براي سازمان‌ها مطرح مي‌شود.
مديران خواهان شركت‌ها و سازمانهايي ميباشند كه لاغر، چابك، انعطاف‌پذير، پاسخگو، رقابت گر، مبتكر، كارآمد، مشتري دوست و سود‌آور باشند. سازمان‌هاي كوچك انعطاف‌پذيرتر و اقدامات جايگزين روش‌های سرمايه‌گذاري شده و مديريت آنها ارگانيك و پويا است و نوآوري، خلاقيت، و ابتكار عمل در آنها تشويق مي‌شود. تجديد سازمان با رعايت اين نكته در شركت‌هاي متوسط و کوچک نيز آغازشده است اكنون در دنياي کسب‌وکار اولاً كار را به محیط‌هایی كه انسان‌ها هستند مي‌برند و ثانياً کارهایی را كه پيشرفت در آنها محدود بوده و فرصت رسيدن شاغل به سيستم‌هاي تخصصي و مديريت ارشد را فراهم نمي‌كند، از شركت‌ها و سازمان‌ها جدا ساخته و از طريق بخش‌هاي بيرون تأمین مي‌نمايد براي احياي هر نهادي و بازگرداندن آن به وظايف واقعي کارهاي زير لازم است: رها کردن كليه كارهايي كه قابليت انجام ندارند و يا هرگز كارساز و گره‌گشا نبوده‌اند و نيز دست كشيدن از اموري كه دوران ثمربخشي آنها بسر آمده و ديگر نمي‌توانند فايده‌اي در برداشته باشند، تأکید کردن روي امور كارساز و متمركز ساختن فعالیت‌ها روي اموري كه موجبات بهبود و تقويت توانايي سازمان براي انجام وظايف آن را فراهم مي‌سازند و تجزیه‌وتحلیل علل موفقيت‌ها ناتمام و شكست‌ها و ناكامي‌ها را میسر می‌سازد.
در مديريت نوين و اقتصاد پويا به دنبال اقدام براي جبران ضعف‌ها هستند. ازجمله اين اقدامات، كارا كردن شركت‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات و حركت به‌سوی واگذاري فعالیت‌ها به بخش خصوصي به‌منظور افزايش بهره‌وري مي‌باشد. مطالعات نشان داده كه امروزه سازمان‌ها برون‌سپاري را به‌عنوان يك ضرورت اجرايي در نظر مي‌گيرند و بسياري از خدمات را جهت واگذاري برنامه‌ريزي مي‌نمايند. با توجه به برنامه توسعه سوم و بخصوص برنامه چهارم و عزم دولت براي كاهش تصدي‌گري اين ضرورت بر دوش سازمان‌ها و شركت‌هاي دولتي و شبه‌دولتی است كه به مسئله برون‌سپاري در چارچوب ضوابط اقدام کنند. برون‌سپاري به‌عنوان يك راهبرد و يا در سطحي پائین تر يك سياست اجتناب‌ناپذير جهت ارتقاء كارايي فعالیت‌ها امري ضروري مي‌باشد.
برون‌سپاري به‌عنوان يكي از ابزارهاي توسعه سازمان‌ها و ارتقاي بهره‌وري در قالب كوچكسازي در سال‌های اخير موردتوجه مديران و مسئولان سازمان‌ها قرارگرفته و به صورتهاي مختلف به اجرا درآمده است. در راستاي تأکید برنامه چهارم مبني بر ارتقاي بهره‌وري، کاهش هزينهها و کوچکسازي شركت‌ها و مؤسسات اقدام به برون‌سپاري برخي از فعالیت‌های خود در قالبهاي مختلف به بخش خصوصي نموده‌اند. هم‌اکنون باگذشت چند سال از اين برونسپاريها، لازم است ابعاد برونسپاريهاي انجام‌شده در سازمان‌ها و در فعاليتهاي مختلف موردبررسی قرار گيرد تا مشخص شود که آيا برونسپاريهاي صورت گرفته در جهت کارآمد کردن فعاليتهاي سازمان به جهت سرعت، دقت و رضايت کليه ذينفعان بوده است؟ اين برونسپاريها تا چه حد توانستهاند اهداف مترتب بر برون‌سپاري مانند کاهش هزينه، کارايي، کوچکسازي و مشتری مداری را تأمین نمايند؟
در برخي از برونسپاريهاي انجام‌شده سازمان‌ها با مشکلات مختلفي به لحاظ بار مالي، حقوقي، اجرايي و ارتباط با ذينفعان مواجه شده‌اند. تاكنون موضوع برون‌سپاري غالباً به‌صورت كلي ارائه‌شده و مورد ارزيابي قرارگرفته است و الگوي مشخصي جهت تعيين فعاليتها براي برون‌سپاري و نيز برون‌سپاري خدمات ارائه نگرديده است. لذا با توجه به رويداد اين مشکلات، ضرورت دارد در قالب طرح تحقيقاتي و مطالعاتي علاوه بر تعيين فعاليتهاي قابل برون‌سپاري، آسيبشناسي از برونسپاريهاي انجام‌شده و فرايند برون‌سپاري و نيز فرايند کارکرد شرکتهاي بخش خصوصي صورت گيرد تا درنهایت ضمن عارضهيابي، با ارائه الگو يا الگوهايي مشکلات موجود رفع و کليه ذينفعان از مزاياي آن بهره گيرند. نکته ديگر در ارتباط با اين تحقيق آن است که در صورت عارضهيابي منجر به رفع مشکلات موجود، بسياري از مشکلات سازمان حل‌شده و کاهش هزینه‌ها را در بسياري از ابعاد در بر خواهد داشت و قيمت تمام‌شده فعالیت‌ها را کاهش، رواني فعاليت و بهره‌وري آنها را افزايش و درنهایت رضايت کليه ذینفعان را فراهم خواهد آورد؛ بنابراین اين مطالعه ميتواند فعاليتهاي قابل برون‌سپاري را در چارچوبي علمي مورد شناسايي قرار دهد و براي دستيابي به اهداف سازمان‌ها از اين واگذاريها برنامهريزيهاي لازم را موردتوجه قرار دهد.
با توجه به آنچه بيان شد، ميتوان دقت و بازنگري در فعاليتهاي برون‌سپاري شده، شرکتهاي طرف قرارداد، اشکال برون‌سپاري، فعاليتهاي جديد قابل‌واگذاری و درنهایت عارضهيابي فعاليتهاي برون‌سپاري شده براي دستيابي به اهداف حاکم بر برون‌سپاري و نتايج اصلي حاصل از آن به‌عنوان اهميت و ضرورت اين مطالعه بيان داشت.
شهرداری یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های خدماتی در شهر میباشد که گستردگی و پهنه سازمانی آن به وسعت شهر است که ذینفعان و بهره‌برداران از خدمات آن تمامی مردم آن شهر می‌باشند. مدیریت چنین سازمان عظیمی به لحاظ منابع انسانی و وظایف جهت مدیریت شهر، آن را به یکی از منحصربه‌فردترین سازمان‌ها مبدل نموده است.
نهاد شهرداری ازنظر حوزه وظایف، عملکرد و محدوده خدمات، در سطح جهان تعریف و مفهوم متفاوتی دارد. بر اساس این تعریف‌ها از مفهوم شهرداری و حوزه عمل آن، می‌توان مشخصه‌های شهرداری را شامل شهری بودن، غیردولتی بودن، استقلال، انتخابی بودن، رسیمت داشتن و موظف به اداره امور محل و ارائه خدمات عمومی موردنیاز ساکنان شهر دانست. به هر ترتیب وظایف شهرداری‌ها باوجوداین مشخصه‌ها و وظایف، در سطح شهرهای مختلف جهان متفاوت است. در برخی از شهرها، مانند شهرهای ایالات‌متحده، حفاظت محیط، امنیت، برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت شهروندان، آموزش و تعاون اقتصادی، ازجمله وظایف شهرداری‌هاست. در شهرهای هلند، تأمین تأسیسات زیربنایی و مایحتاج شهری، نظافت و فضای سبز و در شهر تورنتو (کانادا) حفظ و ارتقاء بهداشت عمومی، برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت شهروندان، حفظ و گسترش فضای سبز، خانه‌سازی و شهرسازی در حوزه عمل شهرداری‌ها قرار دارد. در بسیاری از کشورها، اموری مانند رفاه اجتماعی، وظایف تولیدی و اقتصادی، اداره امور حمل‌ونقل، گسترش فضای سبز، نظارت بر امور ساختمانی و شهرسازی و نظافت شهر از وظایف مشترک شهرداری‌هاست. (شیعه،1387، 546)
در ایران شهرداری(بلدیه) به شکل نوین آن از زمان مشروطه شکل گرفت و قانون شهرداری‌ها در سال 11/4/1334 توسط مجلس مصوب گردید که در آن وظایف شهرداری در فصل ششم و مواد 55 (مشتمل بر 28 بند)، 56 و 57 تبیین نموده است؛ که اهم وظایف تعیین‌شده برای شهرداری‌های به شرح زیر است:
1- ایجاد خیابان‌ها و کوچه‌ها و میدان‌ها و باغ‌های عمومی و مجاری آب و توسعه معابر
2- تنظیف و نگاهداری و تسطیح معابر و انهار عمومی و مجاری آب‌ها و فاضلاب و تنقیه قنوات مربوط به شهر و تأمین آب و روشنایی
3- مراقبت و اهتمام کامل در نصب برگه قیمت اجناس و اجرای تصمیمات انجمن شهر در خصوص فراوانی و ارزانی خواروبار مواد مورداحتیاج عمومی
4- مراقبت در امور بهداشت ساکنین شهر و تشریک‌مساعی با مؤسسات وزارت بهداری و ...
بااین‌وجود در حال حاضر با عنایت به گسترش شهرها به‌ویژه کلان‌شهرها، شهرداری مأموریت‌ها و فعالیت متفاوتی در حوزه مختلف انجام می‌دهد. به‌طوری‌که گستردگی وظایف آنها که حدود 350 وظیفه را شامل می‌شود، به همین دلیل باعث شده است که این سازمان ازنظر قوانین، ساختار و نیروی انسانی بسیار فربه گردد. با توجه به اینکه شهرداری‌های به‌صورت مستقیم و غیر‌مستقیم از منابع دولتی استفاده می‌کنند و ازنظر ساختاری نیز متأثر از قوانین و مقرراتی است که از سوی مجلس و دولت برای آنها وضع می‌گردد.
لذا تغییر مأموریت‌های سازمانی آن منبعث از تغییرات شرایط محیطی، اثربخشی و کارایی در چنین سازمانی از قوانین ابلاغی، رویکردهای نوین مدیریت شهری و خواسته‌های شهروندان از مدیریت شهری میباشد. از طرفی با عنایت به اینکه وظایف شهرداری‌ها در قدیم بیشتر کاربر بوده است و با تغییرات و نوآوری‌های تکنولوژی به سمت کارهای سرمایه‌بر و نیروی متخصص سوق پیداکرده است.
ازاین‌رو لذا شهرداری‌ها به‌منظور افزایش کارایی و تحقق کامل وظایف ناگریز به محول نمودن بخشی از وظایف خود در حوزه عمران شهری و خدمات شهری به پیمانکاران و برون‌سپاری میباشد. گرچه واژه برون‌سپاري براي اولين بار در سال 1989 ميلادي براي تشريح تصميم شركت كداك جهت واگذاري انجام فعالیت‌های فناوری اطلاعات به يكي از شركت‌هاي تابعه آی بی ام به‌عنوان يك راهبرد تجاري به كار رفت، ولي واگذاري خدمات دولتي به بخش خصوصي يا واگذاري قسمتي از خدمات يك سازمان به سازمان ديگر سابقه ديرينه دارد. «برون‌سپاری عبارت است از واگذاری تمام یا بخشی از مسئولیت انجام یک وظیفه سازمانی مشخص به یک فرد، گروه یا سازمان تخصصی تا ضمن کاهش هزینه‌ها امکان تحقق کیفیت‌های برتر نیز فراهم گردد.» (الوانی و اشرف زاده،1387) این رویکرد ازاین‌جهت اتخاذ گردید که باعث می‌شود مدیریت شهری با توجه به تغییرات محیطی و فرهنگی به کارهای با اولویت بالاتر بپردازد.
بررسی تجربیات مربوط به برون‌سپاری در کشور ازجمله مدیریت شهری حاکی از این است که علیرغم دستاوردهای مثبت متأسفانه بنا به دلایلی در برخی موارد این امر باعث بروز مشکلات و مسائلی در سطح بنگاه و همچنین در سطح کلان سازمان شده و اهداف از پیش تعیین‌شده حاصل نشده است. درواقع باوجود مزایا مترتب بر برون‌سپاری، برخی از کاستی‌ها و نواقص همواره در عرصه اجرا، گریبان سازمان‌های عمومی ازجمله شهرداری‌ها گرفته است.
لذا شناخت آسیب‌های مرتبط با برون‌سپاری خدمات و فعالیت‌ها در شهرداری‌ها می‌تواند راهگشای مدیران و سیاست‌گذاران شهری در طراحی مناسب امور جاری جهت واگذاری فعالیت یا وظایف در حوزه‌های مختلف باشد. لذا سؤالات اصلی تحقیق حاضر این است که: نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت‌های نظام برون‌سپاری خدمات شهری استان قم کدم‌اند؟ از سوی دیگر چه استراتژی‌هایی را می‌توان در جهت بهبود وضعیت موجود با بهره‌گیری از نقاط قوت و فرصت‌ها و مقابله با تهدیدها و کاهش ضعف‌ها تدوین نمود؟
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق
با عنایت به ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ پنجم ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺟﻤﻬﻮري اﺳـﻼﻣﻲ اﻳﺮان که در ماده 173 «دولت مجاز است در طول برنامه نسبت به تهيه برنامه جامع مديريت شهري به‌منظور دستيابي به ساختار مناسب و مديريت هماهنگ و يكپارچه شهري در محدوده و حريم شهرها، با رويكرد تحقق توسعه پايدار شهرها، تمركز مديريت از طريق واگذاري وظايف و تصدی‌های دستگاه‌های دولتي به بخش‌های خصوصي و تعاوني و شهرداری‌ها، بازنگري و به‌روزرسانی قوانين و مقررات شهرداری‌ها و ارتقاء جايگاه شهرداری‌ها و اتحاديه آنها اقدام قانوني به عمل آورد.» و همچنین ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﻨﺪ «و» و «ز» ﻣﺎده 174، «شوراهاي اسلامي و شهرداری‌ها و ساير مراجع ذی‌ربط موظف‌اند ﻛﻪ با تقويت سازوکارهای مديريت و نظارت بر هزينه کرد شهرداري و برون‌سپاري وظايف قابل‌واگذاری و هدايت بودجه شهرداری‌ها به سمت هزينه كرد در حوزه وظايف اصلي و قانوني آنها و ممنوعيت پرداخت هرگونه هزينه از اعتبارات شهرداري به دستگاه‌های اجرائي» بنابراین سازمان شهرداری می‌بایست جهت تحقق اهداف برنامه به سمت برون‌سپاری حرکت کند. با عنایت به مطالب فوق‌الذکر و اینکه مقوله برون‌سپاری در عصر حاضر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است بالأخص در سازمان‌های خدماتی مانند شهرداری که شاید مهم‌ترین مسئله این نهاد کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت خدمات ارائه‌شده به شهروندان باشد ولی متأسفانه به دلیل عدم توجه جدی و هدفمند به مبحث برون‌سپاری به‌ویژه در شهرداری‌ها، این نظام هنوز نتوانسته جایگاه خود را پیدا کند و علیرغم تحقیقات انجام‌شده پیرامون برون‌سپاری، به دلیل تغییر و تحولات سریع محیطی و لزوم بازنگری و تغییر در فرآیندها روش‌های انجام کار به‌طور مستمر و مداوم انجام آسیب‌شناسی نظام برون‌سپاری بسیار ضروری میباشد تا مدیران بتوانند نسبت به بازخورد تصمیمات خود به‌صورت علمی و روشمند آگاهی یابند. محقق، به جهت اهمیت مبحث برون‌سپاری دست به آسیب‌شناسی موجود آن در شهرداری قم و بررسی تجربیات چندین ساله آن در عرصه برون‌سپاری خدمات اقدام نموده که در این خصوص تحقیقات اندکی صورت گرفته است. همچنین با عنایت به اینکه تحقیق و پژوهش در سازمان بزرگ شهرداری کمتر انجام‌شده است و دانش در این سازمان به علت ساختار سازمانی آن به‌صورت شفاهی میباشد و برون‌سپاری یک فرآیند نوپا میباشد.