چکیده

زمينه: اهميت فزاينده دانش در عصــر حاضر، سازمان ها را ناگزير مي سازد تا نسبت به معاني اي چون خلاقيت در تكنيك، خلاقيت در محصول و خلاقيت سازماني يا استراتژيك، با تعمقي بيشتر بينديشند. اين موضوع سازمان ها را با چالش هايي در زمينه چگونگي پــــردازش دانش و ايجاد آن مواجه مي سازد. زماني كه نوآوري وخلاقيت راه پيروزي در جهان امروز است، سازمان بايد بتواند دانش مناسب را در جاي مناسب خود به كار گيرد.

هدف: هدف از این مطالعه بررسی رابطه بین مدیریت دانش و خلاقیت در مراکز آموزشی و درمانی دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران می باشد.

روش: اين پژوهش يك مطالعه پيمايشي از نوع توصيفي_تحليلي می باشد. جامعه آماري شامل كليه كاركنان بيمارستان هاي دانشگاه های علوم پزشكي شهر تهران بوده است. با استفاده از فرمول نمونه گیری تصادفی، حجم نمونه ای برابر با 502 نفر برآورد گردید. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه "مدیریت دانش" پروست و پرسشنامه "خلاقیت" جزنی می باشد. پایایی آنها از طريق آلفاي كرونباخ به ترتیب89/0 و 69/0 بدست آمد و روايي پرسشنامه ها نيز با نظر اساتيد مجرب مورد تاييد واقع شده است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS18 و آزمون های T، ANOVA و ضریب همبستگی و رگرسیون استفاده شده است.

يافته ها: با توجه به نتایج بدست آمده معلوم گرديد مدیریت دانش و خلاقیت در سطح 018/0 با یکدیگر رابطه معنادار دارند، و به ازای یک واحد افزایش در نمره مدیریت دانش به میزان 05/0 به نمره خلاقیت اضافه می شود. همچنین مشاهده شد که وضعیت خلاقیت در بیمارستان های مورد مطالعه در سطح متوسط رو به بالا و وضعیت مدیریت دانش و ابعاد آن (تعيين اهداف، شناسايي، كسب، توسعه، تسهيم، استفاده، نگهداري و ارزيابي دانش) در سطح متوسط قرار دارد، که از میان ابعاد، تعیین اهداف و تسهیم دانش بالاترین نمره و استفاده از دانش کمترین نمره را دریافت کرده اند.

نتيجه گيري: وضعیت مدیریت دانش و خلاقیت در بیمارستان های مورد مطالعه به ترتیب در حد متوسط و متوسط رو  به بالا ارزیابی شدند، با توجه به فاصله مدیریت دانش تا حد مطلوب و همچنین رسالت این مراکز آموزشی و درمانی در تربیت دانشجویان، نیاز به توجه و اولویت قرار دادن آن، در برنامه و اهداف کاری خود، نسبت به سازمان های دیگر بیشتر احساس می شود. در این راستا برای ارتقای مدیریت دانش و تبعا خلاقیت، باید به هر یک از ابعاد مطرح شده توجه ویژه ای کرد. چرا که اگر سازمان ها نتوانند زیرساخت های لازم را برای پیاده سازی مدیریت دانش مهیا کنند قطعاً با چالش های مختلفی روبرو خواهند شد.

کلید واژه ها: مدیریت دانش، خلاقیت، بیمارستان
 

        فهرست مطالب

عنوان                                                                                                     صفحه

فصل اول: مقدمه و بیان مساله

1. مقدمه.......................................................................................................................................................................9
2.   بیان مسئله و اهميت پژوهش ...........................................................................................................................11

1-3 اهداف و فرضيات:

           1-3-1هدف اصلي ........................................................................................................................................................18

           1-3-2 اهداف فرعي......................................................................................................................................................18

1-3-3 هدف کاربردی....................................................................................................................................................18

1-3-4 فرضيات پژوهش................................................................................................................................................19

فصل دوم: بررسی متون

2-1 مقدمه.....................................................................................................................................................................20

2-2 مبانی نظری پژوهش:

تاریخچه.........................................................................................................................................................................20

مدیریت دانش ...............................................................................................................................................................21

اهداف مدیریت دانش ...................................................................................................................................................25

تعاریف مدیریت دانش ..................................................................................................................................................25

انواع دانش ....................................................................................................................................................................27

تفاوت بین داده، اطلاعات و دانش ...............................................................................................................................29

روابط میان داده، اطلاعات و دانش...............................................................................................................................31

تفاوت مدیریت اطلاعات با مدیریت دانش ..................................................................................................................33

مدل پايه هاي ساختمان مديريت دانش (پروست) ......................................................................................................34

مهارت هاي اوليه براي استقرار مديريت دانش............................................................................................................43

عوامل موثر بر موفقيت و شکست مديريت دانش در سازما ن ها................................................................................44

منافع و مزایا..................................................................................................................................................................49

پيامد هاي عدم پياده سازي مديريت دانش..................................................................................................................50

خلاقیت ........................................................................................................................................................................51

تعاریف خلاقیت ............................................................................................................................................................54

تفاوت خلاقیت و نوآوری ..............................................................................................................................................55

موانع و راهکارهای بروز خلاقیت ..................................................................................................................................56

ویژگی های  افراد خلاق ...............................................................................................................................................60

آثار و نتایج خلاقیت .......................................................................................................................................................61

رابطه بین مدیریت دانش با خلاقیت .............................................................................................................................62

2-3 مروری بر مطالعات انجام یافته:

2-3-1مطالعات انجام شده در ایران...........................................................................................................................66

2-3-2مطالعات انجام شده در جهان .........................................................................................................................69

فصل سوم: روش پژوهش

3-1 مقدمه..................................................................................................................................................................72

3-2 نوع پژوهش........................................................................................................................................................72

3-3 جامعه آماری.......................................................................................................................................................72

3-4 روش نمونه گيري و حجم نمونه........................................................................................................................73

3-5 ضریب پاسخ دهی..............................................................................................................................................73

3-6 روش و ابزار گردآوری داده ها...........................................................................................................................74

3- 7 روش تجزیه و تحلیل داده ها..........................................................................................................................75

3-8 محدودیت­های پژوهش.....................................................................................................................................75

3-9 ملاحظات اخلاقي..............................................................................................................................................75

3-10 تعاریف نظری و عملی واژه ها........................................................................................................................76

فصل چهارم : یافته ها

4-1  مقدمه..............................................................................................................................................................79

4-2  نتایج مربوط به مشخصات دموگرافیک  .......................................................................................................79

4-3 نتایج مربوط به اهداف و فرضیات....................................................................................................................84

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1مقدمه................................................................................................................................................................98

5-2 بحث................................................................................................................................................................98

5-3 نتیجه گیری....................................................................................................................................................102

5-4 پیشنهادات اجرایی..........................................................................................................................................103

5-5 پیشنهادات برای پژوهش های آتی ..............................................................................................................106

منابع ....................................................................................................................................................................107

چکیده انگلیسی................................................................................................................................................116

فهرست جداول

عنوان                                                                                                              صفحه

جدول 2-1: تفاوت بین مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش.........................................................................................................33

جدول 4-1: توزيع فراواني افراد مورد مطالعه به تفکیک بیمارستان..............................................................................................79

جدول 4-2: توزيع فراواني افراد مورد مطالعه به تفکیک دانشگاه ................................................................................................80

جدول 4-3: توزيع فراواني افراد مورد مطالعه به تفکیک گروه های سنی ...................................................................................80

جدول 4-4: توزيع فراواني افراد مورد مطالعه به تفکیک جنسیت ................................................................................................80

جدول 4-5: توزيع فراواني افراد مورد مطالعه به تفکیک سنوات...................................................................................................81

جدول 4-6: توزيع فراواني افراد مورد مطالعه به تفکیک میزان تحصیلات .................................................................................81

جدول 4-7: توزيع فراواني افراد مورد مطالعه به تفکیک رده شغلی .............................................................................................81

جدول 4-8: توزيع فراواني پاسخ افراد مورد مطالعه به سوالات مدیریت دانش ............................................................................82

جدول 4-9: توزيع فراواني پاسخ افراد مورد مطالعه به سوالات خلاقیت ......................................................................................83

جدول 4-10: رابطه بین ابعاد مدیریت دانش با خلاقیت................................................................................................................85

جدول 4-11: میانگین نمره خلاقیت به تفکیک دانشگاه...............................................................................................................87

جدول 4-12: میانگین نمره مدیریت دانش به تفکیک دانشگاه.....................................................................................................88

جدول 4-13: میانگین نمره ابعاد مدیریت دانش به تفکیک دانشگاه.............................................................................................89

جدول 4-14: میانگین نمره مدیریت دانش و خلاقیت به تفکیک جنسیت افراد مورد مطالعه......................................................91

جدول 4-15: میانگین نمره مدیریت دانش و خلاقیت به تفکیک سنوات افراد مورد مطالعه........................................................92

جدول 4-16: میانگین نمره مدیریت دانش و خلاقیت به تفکیک تحصیلات افراد مورد مطالعه..................................................94

جدول 4-17: میانگین نمره مدیریت دانش و خلاقیت به تفکیک رده شغلی افراد مورد مطالعه...................................................96

جدول 4-18: میانگین و انحراف معیار خلاقیت، مدیریت دانش و ابعاد آن...................................................................................97

فهرست شکل ها و نمودارها

عنوان                                شماره صفحه

شکل 2-1: روابط میان داده و اطلاعات و دانش..................................................................................................................31

شکل 2-2: اثر اطلاعات و دانش بر تصمیم گیري...............................................................................................................32

شکل 2-3: مدل پایه های مدیریت دانش پروست...............................................................................................................34

نمودار 4-1: رابطه بین خلاقیت و مدیریت دانش..................................................................................................................84

نمودار 4-2: رابطه بین خلاقیت و شناسایی دانش.................................................................................................................85

نمودار 4-3: رابطه بین خلاقیت و کسب دانش......................................................................................................................86

نمودار 4-4: رابطه بین خلاقیت و تسهیم دانش....................................................................................................................86

نمودار 4-5: رابطه بین خلاقیت و نگهداری دانش................................................................................................................87

نمودار 4-6: رابطه بین کسب دانش و سن............................................................................................................................90